Advocaten en duivels (Over recht versus rechtvaardigheid)

– En wat doet jouw vader, Innocentia?

– Hij is advocaat.

– Weet je wat een advocaat doet?

– Voornamelijk praten…. praatjes vullen gaatjes, zegt mijn vader.

– En wat hoopt hij te bereiken met al dat gepraat?

– Mensen uit de gevangenis houden, geloof ik.

– Ook mensen die het verdienen te worden opgesloten?

– Ja… niet alleen mensen die onschuldig zijn. Iedereen heeft recht op verdediging, zegt mijn vader.

– Vind je dat een goed argument? Hij kan die criminelen toch ook doorverwijzen naar een andere advocaat? Waarom moet HIJ per se misdadigers verdedigen?

– Maar als hij het niet doet, doet een andere advocaat het wel.

– Is dat een sterk argument? Wie een fiets steelt is een dief, ook als hij steelt onder het motto ‘als ik het niet doe, doet een ander het wel’. Vind je niet dat je vader medeplichtig is als hij een bewezen misdadiger zo goed mogelijk verdedigt?

– Mijn vader vindt vast van niet…

– Het ligt misschien anders als je opkomt voor iemand die geen enkele andere advocaat wil verdedigen. Als je iemand vertegenwoordigt die overal is uitgekotst, zorg je er als enige voor dat het principe ‘iedereen heeft recht op verdediging’ in de praktijk wordt gebracht. En al ben je dan medeplichtig, dat valt in het niet bij de enorme dienst die je het rechtssysteem bewijst. Misschien…

– U doelt nu waarschijnlijk op de verdediging van oorlogsmisdadigers? Veel advocaten passen ervoor die te vertegenwoordigen…

– Ja. Als ik het wel heb, willen de advocaten Moskowicz niets te maken hebben met oorlogsmisdadigers. Ze erkennen dat iedereen recht heeft op verdediging, zelfs een oorlogsmisdadiger. Maar als joden in de bres springen voor nazi’s – nee, dat doen ze niet…

– En u denkt dat ze dat weigeren uit principe? Omdat ze niet medeplichtig willen zijn aan oorlogsmisdaden?

– Is dat dan niet zo, Innocentia?

– Ik denk het niet… het is eerder uit walging. Ze zien in dat ze zo geremd zijn, dat ze geen goede verdediging kunnen voeren. Misschien wel erg commercieel van ze… ik weet het niet. In elk geval handelen ze bepaald niet uit gewetenswroeging. Hoe kunt u dat ook denken? Van de advocaten Moskowicz? Die toch voornamelijk bekend staan als advocaten van allerlei onderwereldfiguren en die ene dictator met bloed aan z’n handen en cocaïne in z’n brein?!

– O.K., verkeerd voorbeeld… Maar er moeten toch advocaten zijn die principes hebben, die willen dat wie onschuldig is ook onschuldig wordt bevonden en dat wie schuld heeft wordt veroordeeld. Kortom advocaten die streven naar een rechtvaardiger wereld, die het ‘goede’ willen, die in dienst van ‘het recht’ staan?

– Die moet ik nog leren kennen. Mijn vader is elk geval niet zo’n advocaat. Hij heeft het vaak over geld, over declareerbare uren, over regels, over de mazen van de wet en over de onderhandelingspositie van zijn cliënten. Nooit spreekt hij over ‘rechtvaardigheid’, ‘het goede’ of ‘het recht’. Alhoewel… “Voor het recht moet u bij een ander loket zijn”, zegt mijn vader wel eens. Het schijnt een bekend advocatengrapje te zijn.