Al is de waarheid nog zo snel… (Over Julian Assange)

– En wat doet jouw vader, Innocentia?

– Hij vertelt altijd de waarheid, juf.

– Aah… een journalist?

– Nee, journalisten bepalen voor anderen wat belangrijk is. Zo arrogant is mijn vader niet. Hij is geen opinileider of smaakmaker, hij vertelt alleen maar hoe het zit. Wat anderen met die kennis doen, moeten zij zelf weten.

– “The truth, the whole truth and nothing but the truth”, zoals het heet zo mooi in het Amerikaanse rechtssysteem. Dat is prachtig, waar vind je nog zulke nette mensen?! Je hebt je onbesproken gedrag niet van een vreemde Innocentia. Maar nu weet ik nog steeds niet wat voor beroep je vader uitoefent. Is hij soms filosoof?

– Bepaald niet! Filosofen hebben een moeizame relatie met ‘de waarheid’. Thuis mogen we graag de filosoof Nietzsche lezen, en volgens hem zijn er geen feiten, alleen maar meningen. Wat iemand voor ‘feiten’ houdt, is een uitvloeisel van zijn karakter – het zegt vooral iets over hem zelf. Die eh… waarheid (‘Mijn waarheid’, zegt Nietzsche – ‘en als u het daar niet mee eens bent, des te beter!’) is niet iedereen welgevallig. Begrijpelijk: niet iedereen kan met de harde werkelijkheid overweg, niet iedereen is daar krachtig genoeg voor. Waarom waarheid?, zegt Nietzsche dan ook. Mijn vader kan zich daar bepaald niet in vinden…

– Nou Innocentia, jij weet er veel van!

– Mijn vader mag ook graag de 18e en 19 eeuwse utilitaristen lezen, Jeremy Bentham en dat soort jongens. Uren brengt hij met hun boeken door, volgens mij om zijn haat tegen het uit het utilitarisme voortgekomen Amerikaans neo-liberalisme te voeden. Volgens het utilitarisme gaat geluk (of genot) boven alles. ‘Waarom waarheid?’ – ik weet niet of de utilitaristen zich die vraag ooit hebben gesteld, maar ik weet wel wat hun antwoord zou zijn: de waarheid is alleen belangrijk als dit bevorderlijk is voor het algemeen welzijn. Liever een leugen voor iemands bestwil dan schadelijke waarheid – zo redeneren zij. Mijn vader walgt hiervan, zoals hij walgt van censuur, propaganda en misleiding. Hij is bovenal iemand die voor de vrijheid van meningsuiting opkomt. Voorzover hij een filosoof is, dan is hij Kantiaan. Thuis mogen we ook graag Kant lezen. En volgens Kant…

– Ja ja, Innocentia, ik geloof het wel. Je maakt de zaken nu nodeloos ingewikkeld. Hier op school leren we je dat je niet mag liegen, over en uit. Wat Kant daarover heeft gezegd hoef ik niet te weten. Vertel liever eindelijk wat jou vader in het dagelijks leven doet. Een man die nooit liegt. Een man die zich voor de vrijheid van meningsuiting inzet. Dat klinkt allemaal heel nobel. Je vader lijkt me een dappere en integere man… Wat doet hij toch?, ik ben nu echt benieuwd.

– Hij heeft een site opgezet, misschien heeft u er wel eens van gehoord: WikiLeaks. Hij kan elk moment worden gearresteerd.