Een geweldig huwelijk (Over Juliana en Bernhard)

Een geweldig huwelijk (Over Juliana en Bernhard)

Wie was een betere koningin, Beatrix of Juliana?

De koningin heeft in een constitutionele monarchie vooral een symbolische functie. Ze herinnert ons er door haar bevoorrechte positie aan dat het lot ons bestaan beheerst – dat we ons leven niet helemaal zelf in de hand hebben, dat voor- en tegenspoed altijd meespelen. Voorzover de koningin iets hoeft te doen, dan toch vooral zich de juiste houding aannemen als het mee- of tegenzit. Wij identificeren ons dan met haar, zoals we ons identificeren met een romanpersonage of een actrice (en wat is een koningin anders dan een actrice op het toneel des levens?).

Beatrix schijnt een goede ‘manager’ te zijn, die ook nog eens doorkneed is in het Staatsrecht en bovendien aardig kan beeldhouwen, maar daar lopen haar onderdanen natuurlijk niet warm voor. Hun gaat het erom hoe de koningin reageert op de grillen van Vrouwe Fortuna. Wat ‘ging er door haar heen’ toen haar man overleed, bijvoorbeeld? Beatrix zal wel verdrietig zijn geweest, maar we hebben haar geen traan zien laten. Moeilijk je in haar te herkennen.

Juliana daarentegen was een open boek. Of het nu gaat om haar pacifisme en haar naar socialisme neigende ‘one world’-gedachten of haar esoterisme – we weten precies wat ze dacht en voelde. Met het nieuwe boek van Carel Fasseur over het huwelijk van Juliana en Bernhard worden we er nog eens aan herinnerd dat ze zich een gevangene in haar eigen huwelijk voelde en kunnen we nog eens nalezen met hoe veel waardigheid zij haar slachtofferschap droeg. En slachtofferschap: ja, daar houden wij wel van.

Juliana was een veel menselijker en dus betere koningin dan Beatrix. Met dank aan Bernhard, mogen we daaraan toevoegen, want zonder hem had Juliana nooit tot zo’n overtuigend slachtoffer kunnen uitgroeien. In het toneelstuk van hun leven was hij – parvenu, schuinsmarcheerder, intrigant en machtswellusteling – een ideale schurk, dankzij wie Juliana een glansrol kon spelen. Een geweldig huwelijk.

Deel:

Geef een reactie