Flarden (Over – vooral – REM in de stijl van – vooral – Radiohead)

Flarden (Over – vooral – REM in de stijl van – vooral – Radiohead)

1. Nederlanders zijn mensen die nog geen twee coupletten van het Wilhelmus kennen, maar Losing My Religion woordelijk kunnen meezingen.

2. Waar gaat dat Losing My Religion toch over? “That’s me in the spotlight, losing my religion.” Iemand die beroemd is en daardoor zijn ‘geloof’ verliest – zijn ‘geloof’ dat roem begerenswaard is. Zoiets, dacht ik tenminste altijd. Maar er zijn tientallen andere interpretaties mogelijk. ‘Losing my religion’ is een Amerikaanse uitdrukking voor “zijn zelfbeheersing verliezen” en misschien is het wel een lied over een onbeantwoorde liefde. Of misschien is het een eerbetoon aan Every Breathe you take van The Police, een nummer waar REM-zanger Michael Stipe mee wegloopt. Of misschien gaat het over de jeugd van Stipe in het benauwde Athens, Georgia en hoe hij zich van zijn omgeving bevrijdde. Of misschien gaat het over zijn onvervulde verlangen om verdieping aan te brengen in een relatie (en het besef dat dit niet gaat lukken). Of… niemand die het weet.

3. Losing my Religion was het hoogtepunt van de twee concerten van Radiohead en REM in het Amsterdamse Westerpark, zeker als je respons van het publiek als maatstaf neemt: het was de enige keer dat iedereen meezong, -bromde of -neuriede. Terwijl (zie boven) niemand wist waar het nummer over gaat! Betekent dit dat de tekst van een lied onbelangrijk is? Toch niet. Everybody Hurts en Creep zijn de twee succesvolste nummers van REM en Radiohead. En juist die twee nummers hebben een tekst die iedereen begrijpt.

4. Opmerkelijk trouwens dat REM Everybody Hurts niet speelde en Radiohead afzag van Creep. Misschien omdat ze hun publiek (en zichzelf) niet wilden vervelen met doodgespeelde nummers? Misschien omdat ze bang zijn om te zeer te worden geassocieerd met die successen? Misschien omdat ze het niet gepast vonden? Het zijn tenslotte allebei intens sombere nummers, niet bestemd als meezingers – terwijl ze dat wel zijn geworden, tegen de bedoeling van de schrijvers in. Of misschien was het gewoon een commerciële truc: deze keer voeren we dat nummer niet uit, misschien een volgende keer wel. Zoiets als een nummer eindigen met een dominant-septiemakkoord. Of een artikel met een vraag.

5. Radiohead vond ik ‘fucking awesome’ zoals Michael Stipe het uitdrukte (de twee zielsverwante groepen zijn bij elkaar gaan kijken), REM was prachtig maar toch net iets minder. Minder verrassend in elk geval. REM schrijft ook andersoortige nummers: duidelijk afgebakende traditionele coupletten en refreinen, terwijl Radiohead eerder riffs, bijgeluiden en ijle flarden muziek aan elkaar plakt (‘muziek van de toekomst’ is het wel eens genoemd). REM heeft zeker zo veel goede songs als Radiohead, maar herhaalt zichzelf nogal eens – of moet ik zeggen: is wel erg trouw aan zichzelf? – en is door z’n compositorische aanpak nogal voorspelbaar. Te meer daar het instrumentarium van REM zeer beperkt is: waar Radiohead voor elk nummer nieuwe gitaren, drumkits, lawaaimachines en elektrostatische, zoemende dozen liet aanrukken, beperkte REM zich tot steeds dezelfde gitaren (elektrisch en akoestisch), drums en bas. Nou ja, en die ene keer een mandoline natuurlijk.

6. Altijd gedacht dat een pakkende melodie de belangrijkste eigenschap was van een goed nummer. Maar ik begin nu toch te twijfelen. Misschien gaat het toch eerder om de riff en om de sound. Losing my religion?

Deel:

Geef een reactie