Geheime geschiedenis (Boekenweekgeschenk 2005)
Er was eens een geschiedenis die niet wilde dat ze verteld werd. Ze had nogal wat jeugdzonden op haar geweten. Ze had zich met volle overgave op de slavenhandel gestort, was grondlegger van de Apartheid, was laf in de Eerste Wereldoorlog, was fout in de Tweede en had wreed huisgehouden in Indonesië. Moest dat allemaal worden opgerakeld? Liever niet, vond ze. Laat de mensen zich toch richten op de toekomst vond ze en het verleden met rust laten.
Lange tijd had het er naar uit gezien dat ze haar zin zou krijgen. Vrijwel niemand had aandacht voor haar, zodat ze rustig haar eigen gang kon gaan. En aan haar vele zonden kon ze nog enkele kon toevoegen, van de Greet Hoffmansaffaire tot de Bouwfraude.
Tot er een plotselinge belangstelling ontstond voor de geschiedenis. Dat was wel even schrikken. Want wat zou er gebeuren als de mensen in het verleden gingen wroeten en haar duistere kant zouden ontdekken?
Maar dat viel alleszins mee. De mensen prezen haar schilderkunst, haar handelsgeest en haar ’tolerantie’ (want daarvoor zagen zij haar desinteresse en gebrek aan gastvrijheid aan). Ze gaven hoog op van de strijd tegen het water die ze geleverd had, van de vele stervoetballers die ze had voortgebracht en van de vele koeien die ze had gemolken en geslacht. Haar besluiteloosheid op het internationale politieke vlak werd aangezien voor een standvastige weigering om partij te kiezen. De roem van de verlichte geesten die zij had gehuisvest straalde op haar af. Er werd met geen woord gerept over de niet minder verlichte geesten die zij de laatste tijd de toegang had geweigerd.
Ach ja, dacht de geschiedenis, ze had natuurlijk ook haar goede kanten gehad. En geen wonder dat de mensen liever daaraan werden herinnerd dan aan al die narigheden. Wie wil er nu een genuanceerd beeld van de werkelijkheid? Iemand die sterk in zijn schoenen staat kan misschien wat leren van fouten uit het verleden. Maar de meeste mensen zijn slampampers die je maar liever niet kunt confronteren met allerlei missers uit het verleden. Zij zijn beter af met de geschiedenis als jubelverhaal. Een historische Cup-a-soup voor als ze zich slapjes voelen omdat ze geen raad weten met het heden.