Generatieconflict nieuwe stijl (Over de AOW-discussie)
Van alle duffe domme dulle discussies van de laatste weken, springt die over de AOW er wel uit. Eigenlijk is het zonde van je tijd in zo’n dom onderwerp te verdiepen, maar er wordt zo veel aandacht aan besteed dat je er haast niet aan ontkomt. Het is ook heel moeilijk er een enigszins interessant artikel over te schrijven, deze materie is zo taai dat bijna ondoenlijk is je erin te verdiepen, laat staan er ook nog eens iets intelligents en leesbaars over melden. Hierover schrijven is zoiets als een splinter verwijderen: je hebt er last van, je moet er van af, maar je doet het niet voor je lol.
De tegenzin om er iets over te schrijven wordt versterkt door de onzinnigheid van de discussie. Waar gaat het eigenlijk over? Ouderen maken zich zorgen dat ze straks wellicht worden gekort op hun uitkering, terwijl ze jarenlang premies hebben afgedragen. Een beetje alsof je regelmatig geld opzij zet, en net als je denkt dat je onbekommerd van je spaargeld kunt genieten, wordt je rekening geplunderd. Niet-ouderen maken zich ook zorgen, namelijk dat ze te hoge premies moeten betalen om al die ouderen die niet meer werken te onderhouden. Een beetje alsof je regelmatig geld opzij zet, en je krijgt veel minder rente dan je gehoopt had.
Kortom: oud en jong dreigen in hun eigen ogen te kort te komen. Volgens oud ligt dat aan jong: oud heeft hard gewerkt en welvaart gecreëerd, waar jong nu op parasiteert. Volgens jong ligt dat aan oud: oud teert op kosten van de ‘actieven’ in de maatschappij in op de welvaart.
Ik kan me vergissen (nogmaals: deze materie is zo taai dat het erg moeilijk is je erin te verdiepen, grote kans dat ik een stoffig rapport niet helemaal goed heb gelezen). Maar – zonder geringschattend te doen over de niet misselijke kortingen op allerlei uitkeringen en bezuinigingen op voorzieningen die jong dan wel oud treffen – schijnt het me toch toe dat beide partijen zich baseren op eenzelfde, nogal aanvechtbare en niet geheel sympathieke veronderstelling. Namelijk: dat ze persoonlijk op recht hebben op een financieel rendement op de AOW-premies die ze hebben afgedragen. Op meer welvaart dan ze hebben ingelegd.
Wie zegt dat? Wie belastingen afdraagt, verwacht niet dat hij er zelf rijker van zal worden (integendeel), of hooguit indirect, een klein beetje, omdat ‘de samenleving’,’het land’ erop vooruitgaat. Waarom niet eenzelfde houding tegenover afgedragen AOW-premies? Waarom niet ook bij de AOW vooral kijken of de overheid jouw inleg goed besteedt? Misschien zijn er wel mensen die het veel harder nodig hebben dan jij?! Waarom zou jouw geld weer aan jou moeten toevloeien, met winst nog wel? Omdat jou ooit toegezegd dat jij een dikke AOW-uitkering zou krijgen als jij jarenlang premies afdroeg? Dat was toen, en nu is nu. Sorry, vergissing in uw nadeel. Destijds kon niemand voorzien dat de vergrijzing en nog wat van die vervelende ontwikkelingen zouden leiden tot zo’n hoog percentage inactieven op de arbeidsmarkt.
Dus oud: klaag niet dat uw uitkering minder hoog uitvalt dan verwacht. Jong betaalt zich blauw. En jong, ook niet klagen, oud heeft het ook niet breed. Doe ook eens wat voor oud, oud heeft tenslotte de huidige welvaart opgebouwd (nou ja, de ouderen hebben de basis van de huidige welvaart ook weer geërfd van hun voorouders – al hoor je ze daar zelden over).
Jullie hebben nergens recht op, wat zeg ik, er bestaan geen rechten, alleen maar voorrechten. En wat mij betreft is één zo’n voorrecht dat ik straks mag werken tot ik er bij neerval, in de wetenschap dat over een paar jaar de hele AOW zal zijn wegbezuinigd.