Goede voornemens (De kunst van het ontvangen)
Mijn enige goede voornemen voor dit jaar is: wat meer over hebben voor de mensen die mij dierbaar zijn (de mensen die mij niet dierbaar zijn komen misschien volgend jaar aan bod – eerst maar eens makkelijk beginnen). Dacht ik op 1 januari, schuldig als ik me voelde omdat ik het afgelopen jaar weer eens vooral veel over heb gehad voor mezelf.
Ja, ik moest eens wat attenter zijn voor iedereen om wie ik geef – zo veel mensen zijn dat er niet, dus op zich moest het toch te doen zijn. En is het bovendien niet zaliger te geven dan te ontvangen? Dus zou ik er zelf niet ook beter van worden? Louter voordelen kortom. Empathisch, warm, goedaardig en sociaal: ik zou in 2009 onherkenbaar veranderen.
Vandaag denk ik er iets genuanceerder over.
Maar al te vaak is degene tegen wie je aardig en attent bent daar niet zo gelukkig mee. Zeker niet als de ‘ontvanger’ van jouw aandacht het echt moeilijk heeft, en al helemaal niet als hij afhankelijk is van jouw goedheid. Zelf ervaar ik het al als bijzonder vernederend om geld te moeten lenen van vrienden, al is het maar voor een biertje in het café als ik mijn portemonnee ben vergeten. En tegenover de mensen bij wie ik in het krijt sta (omdat ze aardig tegen me waren toen ik het moeilijk had, mij geholpen hebben bij wat destijds nog een carrière leek te worden) voel ik me maar al te vaak schuldig – en nooit denk ik eens dat mijn schuld is ingelost en altijd voel ik me verplicht om aardig te zijn en dankbaar en voorkomend. Ik voel me voorgoed geketend door hun goedheid.
Ontvangen is niet zo zalig, wil ik maar zeggen, en al helemaal niet zo simpel. Het prettigste is het te ontvangen als je eigenlijk helemaal niets nodig hebt. Een geschenk is dan geen gift om jouw leven te redden maar een simpele attentie, geen afhankelijkheidsvergrotend instrument maar een aardigheidje, een simpel en sympathiek gebaar. “Leuk! Waar heb je dat gekocht?” Zoals bekend is het ook veel prettiger te geven aan iemand die er warmpjes bij zit. Al was het maar omdat hij misschien eens wat voor jou kan doen als het even tegenzit. Zo iemand houd je graag te vriend. Zo iemand betoon je graag je goedgevigheid. Als je niet in die luxepostie zit, is ontvangen heel wat moeilijker. Wie met de pet wil rondgaan, moet heel wat trots inslikken.
Om een lang verhaal kort te maken: toch maar niet. En ik wens iedereen een mooi nieuw jaar toe, waarin hij niets hoeft te geven en nog minder hoeft te ontvangen.