Ik hou van eh… (Over de liefde)
Wanneer weet je of je van iemand houdt?
Het is een vraag die aan de orde komt in een van de beste afleveringen van Star Trek TNG, The Host. Hierin wordt de scheepsarts Beverly Crusher verliefd op een diplomaat van een andere planeet: een adonis, een zielsverwant en een edelman, die ook nog eens gek op haar is. Het duurt niet lang of de twee besluiten te trouwen en samen te gaan wonen. Een hele stap voor een carrièrevrouw als Beverly, die haar werk moet opgeven – maar ja, ware liefde hè, daarvoor zet je alles opzij.
Totdat de liefde van haar leven ernstig ziek wordt. Dan blijkt dat hij uit een uitwendig lichaam bestaat, dat als houdster fungeert voor een wormvormig wezen. En in die worm huist het karakter, de geest, de persoonlijkheid, de ‘anima’ of hoe je het wilt noemen van dit vreemde wezen (een ‘Trill’, zoals Jadzia Dax, die in Deep Space Nine een hoofdrol speelt). Het uiterlijke lichaam moet worden vervangen, zodat de worm in een ander lichaam kan voortleven. En dat gebeurt. Alleen: het nieuwe lichaam is dat van een vrouw. De worm houdt nog steeds van Beverly (want wat doet uiterlijk of geslacht er nou toe? het was toch ware liefde?), maar Beverly is de lust wel vergaan. En zo eindigt ook deze relatie.
Kortom, onvoorwaardelijke, onbeperkte, ‘ware’ liefde is maar al te vaak een illusie. We denken van wel, maar we hebben allerlei verwachtingen en eisen. Alleen weten we zelf niet welke en hebben we geen idee hoe ver onze liefde precies strekt.
In onze naïviteit gaan we maar al te vaak een relatie aan met het idee dat we op ‘ware’, onvoorwaardelijke liefde zijn gestuit, en komen er gaandeweg (of in één klap, zoals Beverly Crusher) achter dat we heel wat bekrompener zijn dan we onszelf hadden aangepraat. En of we nu die anderen verwijten dat ze niet zijn wie wij dachten of vinden dat wij onszelf voor de gek hebben gehouden, doet er niet eens zo veel toe. Het is over. De werkelijkheid heeft gewonnen van de verbeelding, de verschrikkelijke waarheid zegeviert over de lieve leugen.
Natuurlijk komt het voor dat onze liefde nooit op de proef wordt gesteld, en dat we de dierbare ander niet goed leren kennen. Des te beter, dan kunnen we van elkaars gezelschap blijven genieten en nog lang en gelukkig samen door het leven slaapwandelen. Fijn dat liefde blind maakt, zolang je toch niet hoeft te zien!
Je hebt het alleen niet altijd voor het zeggen, en menigeen ziet zich er vroeg of laat mee geconfronteerd dat de liefde een onverwachte en ongewenste wending neemt. Het schijnt dat er relaties zijn die dat overleven, ja, dat de gelieven zelfs gesterkt uit de crisis tevoorschijn komen. Dat is hoopgevend: liefde ondanks alles, liefde ondanks de waarheid, liefde die de leugen niet nodig heeft. Toch ware liefde, met andere woorden. En, zoals Beverly Crusher al zei: “Perhaps, one day, our ability to love won’t be so limited.”