Ik zie, ik zie… (De toekomst volgens Lidewij Edelkoort)
“Na 11/9 zijn we gevlucht in fantasieën. Illustraties zijn in, foto’s uit. Verhalen, sprookjes, fabels en mythen zijn belangrijker geworden. En als er één verhaal is dat ons aanspreekt, dan is dat het verhaal van de Toren van Babel. U weet wel: van de hoogmoedige mensheid die een toren wilde bouwen die tot in de hoogste hemel reikte, en daarvoor werd gestraft. Niet alleen stortte het bouwwerk in, de mensheid verloor ook op slag het ingeboren vermogen om één gemeenschappelijke taal te spreken. Was het met de Twin Towers niet ook zo? Waren die niet ook hoog, om niet te zeggen hoogmoedig? En heerst er sinds de val van de torens niet ook verwarring en onbegrip – tussen Amerika, Europa en Azië, tussen de mensen onderling?
Maar het dieptepunt lijkt voorbij. Geen enkele trend wijst erop dat er een tweede grootscheepse terroristische aanslag of soortgelijke ramp in de lucht hangt. Toegegeven, het is niet uitgesloten dat er binnen afzienbare tijd een beurskracht plaatsvindt. De laaguitgesneden broeken bij jonge vrouwen wijzen in die richting. De laatste keer dat de kleding de vrouwenheup zo accentueerde , was ten tijde van de Charleston, aan het einde van de jaren twintig van de vorige eeuw. We weten allemaal waar dat toe heeft geleid… Maar ik ben verder positief gestemd. Als ik huidige situatie in een beeld zou moeten vatten, dan zou ik deze tekening kiezen, van een meisje dat onder een boom ligt te slapen. Ze heeft veel meegemaakt en rust nu uit. Maar straks staat ze weer op.
En als we dan opstaan (ik denk in 2005), zullen we duidelijke keuzes maken. We zullen politiseren, en links afslaan of juist rechts. Want de middenweg loopt dood. Er zullen ‘nihilisten’ komen, die in reactie op het hedonisme van de afgelopen jaren zo min mogelijk zullen consumeren. Dat kan tot uitdrukking komen in eenvoudige, stevige werkmanskledij. Of in handgemaakte kleding. Ook voorzie ik de terugkeer van het gordijn. We gaan ook meer bieten eten. Tegelijkertijd zal het hedonisme hoogtij vieren – in contrast met het nihilisme. De sensuele zijde (erotisch, maar niet pornografisch) die we nu kennen van speelse lingerie zal een belangrijk materiaal worden in veel bovenkleding. Tweed trouwens ook.
En dan, mede als reactie op al het geweld in de wereld, zal het heroïsme oprukken. Denk aan het gebruik van groot, grof en stevig metaal. Gegoten metaal, veelal. Sowieso raakt gieten in trek. Koekjes gieten, bijvoorbeeld. Evenals trouwens je eigen brood bakken… ja, individuen gaan op zoek naar hun eigen, persoonlijke brood. Dat is weer gedeeltelijk onderdeel van regionalisering. Globalisering is uit; het in Europa wijdverspreide anti-Amerikanisme zet ons ertoe aan ons te bezinnen op wat ons werkelijk bindt, op onze gemeenschappelijke cultuur. De klassieke, Griekse oudheid wordt modieus. Ook Oost-Europa raakt in. De puurheid van de familie Von Trapp uit The Sound of Music. En kaasfonduen (ook al omdat het delen in opmars is). Zou het toeval zijn dat juist een Oostenrijker is gekozen als gouverneur van Californië?!
Begrijp me goed: ik voorspel de toekomst niet, ik vertel alleen maar wat ik zie. Ik kan me voorstellen dat het allemaal wat verwarrend is, want al deze trends kunnen gelijktijdig optreden. Ook binnen één persoon. Iedereen heeft wel wat in zich van een nihilist en van een hedonist. Ik tenminste wel; ik ben er trots op als ik maanden met een zelfde kledingstuk doe terwijl het eigenlijk aan vervanging toe is. En tegelijkertijd kan ik heel veel geld uitgeven aan een doosje bonbons, en daar intens van genieten.”
Aldus de wereldberoemde trendwatcher Lidewij Edelkoort. En als ik het zo opschrijf denk ik: wat een fluwekul. Het is niet moeilijk haar belachelijk te maken. Maar toen ik van de week een congres mocht bijwonen waarop ze haar toekomstvisie ontvouwde, hing ik aan haar lippen.