Jai guru deva om (Over Maharishi Mahesh Yogi)

De laatste tijd hoorden we niet meer zo veel van Maharishi Mahesh Yogi, maar deze week was hij toch volop in het nieuws: hij overleed, slechts enkele dagen nadat – wat een kosmische toevalligheid – bekend werd dat het op Maharishi geïnspireerde ‘Across The Universe’ van The Beatles de ruimte wordt ingeschoten.

Zijn roem was sinds einde van de jaren zestig verbleekt, maar hij wist tot aan het einde van z’n leven nog mensen als de superrijke ondernemer Paul Gelderloos en de grote filmregisseur David Lynch voor zijn ideeën te winnen, en menigeen moet de 2.400 euro voor een dagje mediteren met Maharishi hebben betaald, gezien zijn miljoenenerfenis. Maar wat hij nu precies te bieden had? Wat al die mensen – velen van hen bijzonder begaafd – in hem zagen?

Maharishi was de grondlegger van Transcendente Meditatie: door gezamenlijk te mediteren en mantra’s te prevelen zouden krachten vrijkomen die een eind kunnen maken aan negatieve processen, zoals oorlog en geweld. En volgens David Lynch is het slechts een kwestie van tijd voordat de wereldvrede aanbreekt: “De Maharishi heeft de wortels gevoed. Heb even geduld, de wereldvrede is in aantocht.”

Maar waarom juist mediteren (en niet korfballen of kleiduivenschieten) moet leiden tot de wereldvrede? En waarom dat mediteren ook nog eens in sekteverband moet plaatsvinden? (Want de TM-beweging van Maharishi ís een secte, volgens hem zelf gebaseerd op een Vedische traditie die onder meer teruggaat naar Boeddha en Jezus).

Maharishi moet een intelligent man zijn geweest, een afgestudeerd natuurkundige nog wel. Volgens een recent persbericht van zijn beweging ‘integreerde hij de Vedische wetenschap met de recentste ontdekkingen van de moderne natuurwetenschap. In samenwerking met de leidende wetenschappers van de wereld, onthulde Maharishi dat het fundamentele veld van bewustzijn –Atma, het Zelf, zoals beschreven in de Vedische wetenschap – identiek is aan het Verenigd Veld dat beschreven is door de supersnaartheorieën van de natuurkunde’. Toe maar! Toch kwam er in interviews weinig meer uit dan gegiechel en wedervragen.

Aan getuigenissen van mensen die hem hebben gekend hebben we ook niet veel. De films van David Lynch zijn te duister om licht op Maharishi te werpen. Lennon is weer eens een en al tegenstrijdigheid: in ‘Sexy Sadie’ beschuldigt hij Maharishi van seksuele avances richting Mia Farrow, in het later geschreven ‘Across the Universe’ is hij juist een al dankbaarheid. Maharishi was in de ogen van Lennon een ‘fucking idiot’ omdat hij vond dat er niet hoefde te worden gerouwd om de dood van manager Brian Epstein: “Ach, vergeet het. Smile”, had hij gezegd.

Dat Maharishi 2,5 procent van alle Beatles-inkomsten wilde hebben, zal ook wel niet in goede aarde zijn gevallen. Alhoewel:
“We gave her everything we owned just to sit at her table
Just a smile would lighten everything
Sexy Sadie, she’s the latest and the greatest of them all.”