Met uitzondering van El Bulli natuurlijk (Bewondering vs. liefde)
Geen idee of Diederik Samsom de volgende leider van de PvdA wordt, maar hij lijkt me wel verreweg de interessantste kandidaat. Interessant omdat hij veel weg heeft van een gespleten persoonlijkheid. Dat maak ik tenminste op uit een artikel van Simon Rozendaal (Elsevier): Samsom is een verklaard tegenstander van kernenergie terwijl hij tegelijkertijd enorme bewondering heeft voor de ingenieuze technologie die nodig is om atoomstroom op te wekken.
Iets (of iemand) bewonderen zonder enige affectie te voelen, ja zelfs te haten – in theorie kan het misschien, maar komt het ooit voor? Hoogstzelden, lijkt me. Ik kan zo gauw maar één voorbeeld verzinnen: het moleculaire koken. Bewondering is er alom voor iemand als Ferran Adrìa, chefkok van het inmiddels gesloten restaurant/bedevaartsoord El Bulli. Maar of er ook veel liefhebbers zijn van de moleculaire gastronomie? Op het eerste gezicht misschien wel. Jaarlijks wilden een miljoen mensen bij El Bulli eten, terwijl er maar terwijl er voor nog geen 10.000 man plaats was.
Populair was het restaurant dus zeker. Toch heeft de moleculaire keuken weinig navolging heeft gekregen. Het bekendste restaurant na El Bulli is The Fat Duck, daarna houdt het wel zo’n beetje op. Kennelijk hebben de meeste koks maar weinig op met deze vorm van koken, en geef ze eens ongelijk.
Het is wel knap allemaal (koken met vloeibaar stikstof, koken met alginaat, garen op extreem lage temperaturen), dat zeker. Maar of de gerechten ook lekkerder zijn dan wanneer ze zijn bereid door een chef kok die niet heeft doorgeleerd voor scheikundig ingenieur? Adrìa zelf heeft gezegd dat het hem niet uitmaakte of zijn gerechten lekker smaakten, als ze maar origineel waren. Hij hoefde ook niet lekker te koken: de miljoen mensen die jaarlijks naar El Bulli wilden, werden eerder gedreven door nieuwsgierigheid en snobappeal dan door een lekkere trek. Zoals een van de uitverkoren gasten zei: “Je kwam er niet om te eten maar voor de ervaring.”
Andere restaurants die El Bulli navolgen, kunnen zich de publieksvijandige houding van Adrìa niet veroorloven. Zij spreken nu eenmaal minder tot de verbeelding en moeten hun gasten wel iets voorschotelen dat goed smaakt. Iets dat niet alleen buitengewoon is, maar buitengewoon lekker. Dat niet alleen bewondering opwekt, maar ook liefde.
En nu ik er over nadenk, geldt hetzelfde niet ook voor politici? Je hebt allerlei politici die respect afdwingen: vanwege hun vakkennis, hun intelligentie, hun onderhandelingsvaardigheden, hun noem maar op. Maar technocraten en machtspolitici bereiken slechts bij hoge uitzondering wat. Beter kun je als politicus zorgen dat je je geliefd maakt bij je achterban. En zoals de Joodse wijsheid wil: bewondering gaat gewoonlijk over, liefde kan een hele leven doorgaan.