Nederland schrijft (Hoe mensen aan het lezen te krijgen)

Nederland schrijft (Hoe mensen aan het lezen te krijgen)

Tijdens de landelijke actie ‘Nederland Leest’ geven de bibliotheken het boek Oeroeg van Hella Haasse cadeau aan hun leden. Zo hopen ze ertoe bij te dragen dat Nederlanders meer gaan lezen.

Een merkwaardige actie. Van mensen die lid zijn van een bibliotheek mag je verwachten dat ze wel eens een boek lezen of gelezen hebben, dus waarom hen nog eens een boek schenken? De niet-lezers, die zou je moeten bereiken. Bovendien – belangrijker – is het zeer de vraag of je iemand aan het lezen brengt door hem een boek cadeau te doen.

Er zijn al zo veel boeken. Steeds meer, terwijl er steeds minder lezers komen: de lezer/boekverhouding is de afgelopen decennia in een snel tempo gedaald, en nadert zo langzamerhand nul. Daarentegen komen er steeds meer schrijvers (ik geloof dat er alleen al in Nederland zo’n anderhalf miljoen mensen zichzelf zien als schrijver). De schrijver/lezerverhouding stijgt angstwekkend snel, mede door de introductie van drempelverlagende innovaties zoals de tekstverwerker (waarmee je kunt schrijven zonder na te denken) en internet (waarmee je kunt publiceren zonder dat je een lezerspubliek hebt). Nederland leest niet, Nederland schrijft.

Willen we iets doen om de schrijver/lezerverhouding terug te dringen, kunnen we twee strategieën volgen. De eerste is de traditionele manier: mensen stimuleren om meer te gaan lezen. De praktijk leert dat dit niet goed werkt, getuige de voortschrijdende ontlezing. Wellicht dat methode twee werkt: mensen ontmoedigen om te gaan schrijven.

Het schrijfonderwijs kan hierbij een belangrijke rol spelen. Organiseer (gratis desnoods) cursussen schrijven. Publiceer de pennenvruchten van de cursisten op internet. Voor zover er reacties komen, zullen deze negatief zijn – reacties op internet zijn nu eenmaal altijd negatief, en in dit geval terecht, het zijn tenslotte baggerteksten. Zorg er vooral ook voor dat ze elkaars werk bespreken, dat zal ze leren.

En als het ontmoedigingsbeleid nog meer kracht moet worden bijgezet, kan een echte, gevestigde schrijver worden ingezet. Laat hem alle halfbakken teksten becommentariëren. Dat móet werken. Zo welsprekend zijn de aspirantschrijvertjes nog nooit over de knie gelegd. Bewonderend nemen ze een boek van hun criticaster ter hand. “Wat is dat mooi geschreven, zo zal ik het nooit kunnen”, denken ze. Zo worden echte lezers geboren: uit dode schrijvers.

Beeld: Arselectronica via Flickr.com

Deel:

Geef een reactie