Onttroonde koning (Bij de dood van Michael Jackson)
“Vroeger was openheid de tol die je moest betalen als beroemdheid, tegenwoordig is het de prijs die je moet betalen om beroemd te worden” – of woorden van dergelijke strekking las ik laatst ergens.
Interessant aan Michael Jackson is dat hij beroemd werd in een tijd dat openheid de tol was van zijn roem, en gestorven is in een tijd dat het de prijs is.
Want hoe ging dat vroeger? Je kon zingen en dansen, je deed je best, je werd gescout of ontdekt door iemand als Diana Ross of James Brown en voor je het wist kon je je eerste schreden op weg naar roem zetten. En naarmate je beroemder werd, wilde je publiek je beter leren kennen – ook (juist?) mensen die je muzikale verdiensten niet op waarde kunnen schatten.
Lang geleden: de rol van die Diana Ross’en en James Browns en al die andere kenners en voorproevers is zo niet uitgespeeld dan toch veel kleiner dan vroeger. In dit internet- en reality-tv-tijdperk kun je als Michael Jackson in spe immers heel makkelijk direct contact leggen met je publiek. Kun je niet zo goed zingen of dansen? Geen probleem, misschien ben je wel een interessant – komisch, aantrekkelijk, avontuurlijk, raar – persoon.
De overgang van vroeger naar nu moet ergens in de jaren negentig hebben plaatsgevonden, in de jaren na Jacksons album Dangerous (1993). In de jaren tachtig was de televisie heer en meester in medialand, daarna is internet natuurlijk opgekomen, met alle nivellerende gevolgen van dien. Een ontwikkeling waar Michael Jackson nooit goed op heeft weten in te spelen. Hij zette zijn video’s op YouTube (mijn dochter mag er graag naar kijken), maar wist het nieuwe medium verder niet te bespelen om zo zijn roem te rekken.
Tragisch, want hij was iemand die voor alles beroemd wilde zijn. Maar ja, hij was nu eenmaal iemand die enerzijds weinig te melden had (ooit een gedenkwaardig interview met Michael Jackson gelezen, of zelfs maar een interessante uitspraak?) en anderzijds de nodige onverkwikkelijke geheimen met zich meedroeg. Een ster uit een ander tijdperk.