Slumdog Millionaire-moment (Herinnering aan Mumbai)

Die film Slumdog Millionaire is uiteraard een sprookje, en de kans dat iemand uit de sloppenwijken van Mumbai miljonair wordt is nog kleiner dan dat een New Yorkse effectenmakelaar aan de grond komt te zitten waarna de film Wallstreet Beggar over zijn leven wordt gemaakt. En toch…

Als ik India in één woord zou moeten beschrijven, dan is het: overbevolkt. Een ritje van 200 kilometer van Delhi naar de Taj Mahal is een stoffige dagtocht. Zo’n tocht strak plannen is niet mogelijk: als je met iemand afspreekt, moet je een marge van uren inbouwen. Je verspilt dus ook altijd bakken van tijd: als het tegenzit in het verkeer onderweg, als het meezit in een café waar je een paar uur moet stukslaan omdat je veel te vroeg bent voor je afspraak. Het vele gewacht en rondgehang versterkt het dubbele gevoel dat je hebt als je in India bent, een gevoel in een land terecht te zijn gekomen dat de groei- en moderniseringsstuipen nog moet bijbenen. Het is alsof het land vastzit in een korset dat geen snelle vooruitgang toelaat.

Aan de mensen zelf ligt het niet. Ondernemend tot en met, al gaan ze in India wel heel slordig om met hun ‘human capital’. De goedkope arbeidskrachten zijn overvloedig, hun productiviteit is laag. Als je bij een benzinepomp gaat tanken, vliegen er drie pompbedienden op je af: eentje om je de weg naar de pomp te wijzen, eentje om bij te vullen en eentje om af te rekenen.

Maar dan komt er een jongen op ons af, een van de vele verkopers die moeite doen om aan de ‘slums’ te ontsnappen. Allemaal ongeschoold, maar lang niet altijd dom. Wil je betalen in euro’s of dollars (of desnoods allebei)? Geen probleem, ze rekenen elk bedrag zo om in rupees. Deze slumdog is misschien wel de slimste van allemaal: hij klampt westerse zakenmensen aan om managementboeken te verkopen. Hij biedt mij het bekende The World is Flat van Thomas Friedman aan. Natuurlijk koop ik het boek, zo’n kans om een bijdrage te leveren aan de verplatting van de wereld kan ik niet laten lopen. Een vergissing: allerlei zwerfkinderen vliegen op me af, ze hebben een sukkel gespot.

De slumdog met z’n managementboeken is al ver weg, op zoek naar nieuwe klanten. De wereld is plat, en het geld rolt zijn kant op.