Terugblik op 2012 (Amerika vs. Europa)

2012 was het jaar van Ray Kurzweil en Thedodorakis Angelopolis.

Voor Kurzweil was 2012 het jaar een hoogtepunt in zijn succesvolle leven. Hij werd door Google gevraagd om zich als ‘Director of Engineering’ te concentreren op de verdere ontwikkeling van automatisch lerende computers en spraakverwerking. Maar dit zijn slechts opstapjes naar zijn levensdoel: zorgen dat de mens onsterfelijk wordt. Rond 2030 moet het zover zijn, met dank aan de snelle technologische vooruitgang. Dan zullen mensen en machines versmelten en zullen we zonder biologisch lichaam eeuwig verder kunnen leven. Een eeuwig leven, in gezondheid, zonder angst en zonder schaarste.

Kurzweil gelooft kortom (zoals hij zelf in diverse gesprekken heeft bevestigd) in een toekomst die veel weg heeft van de aloude Christelijke hemel, zij het dan een high tech hemel. En niet een mythisch paradijs, een wetenschappelijke werkelijkheid. Een typisch Amerikaanse visie. Geen berg te hoog of we beklimmen ‘m wel. Economische crisis? Fiscal cliff? Geen nood, als – nee, wanneer – de economie eenmaal weer groeit, lossen we onze schulden wel af. Buy now, pay later.

Voor Angelopolis was 2012 een slecht jaar in een leven dat lang geleden veelbelovend moet hebben geleken. Hij raakte zijn baan kwijt, moest zijn auto verkopen en naar een kleinere woning verhuizen (hij is blij dat hij nog een woning heeft). Zijn olijfolie is niet meer ‘extra vierge’ en zijn ouzo geen ‘export quality’. Overleven is het devies. Omgaan met tegenslagen. Accepteren dat je met minder toe moet.

Ook een aloud Christelijk idee: dat het leven maar een tranendal is, en dat je maar moet hopen dat het lot je niet al te ongunstig gezind is. Dat hoogmoed voor de val komt, bescheidenheid de mens siert, langzaamaan het lijntje niet breekt – dat soort (typisch Europese?) gedachten. Economische crisis? Dan moeten we bezuinigen: schulden bestrijd je niet door nog meer schulden te maken, maar minder uit te geven. Voor Angelopolis niet het optimisme van Kurzweil en zijn credit card-economie, maar het pessimisme (of is het realisme?) van een die zijn beperkingen kent.

Kurzweil verlangt naar een overvloedige toekomst, Angelopolis droomt van een rijk verleden. Geen van beiden zal ooit nog terugdenken aan 2012.