Vadermoord (Een eerbetoon)
25 jaar geleden – nou en? Al die tijd hebben we ons braaknummers moeten laten welgevallen als Give Peace a Chance en War is over en het gênante, schijnheilige Imagine. “Was it a millionaire who said ‘imagine no possessions’?”, zong Elvis Costello al eens. Wat een ‘phoney’, in de woorden van Holden Caulfield uit Catcher in the Rye.
En als Lennon zich niet van zijn meest hypocriete kant liet zien, dan gaf hij er wel blijk van een bijzonder onaangenaam, egocentrisch en onvolwassen mens te zijn. Sla de memoires van Cynthia, zijn eerste vrouw er maar op na: slechte vader, slechte echtgenoot, echtbreker, dronkenlap, junkie en hoerenloper. Een slappeling, die een heks als Yoko nodig had om te voorkomen dat hij helemaal ontspoorde.
Niet alleen als mens stelde Lennon weinig voor, ook zijn werk had vaak een bedenkelijk peil. De afrekening met Paul McCartney bijvoorbeeld (How do you sleep): waar was dat nou voor nodig? ‘The only thing you done was Yesterday / And since you’re gone you’re just another day’ – natrappen noem ik dat, onder de maat. Of neem Serve yourself die veeg uit de pan naar Dylan die net de heer had gevonden, de parodie op You Gotta Serve Somebody. (You got to serve yourself / Ain’t nobody gonna do for you / You got to serve yourself / Ain’t nobody gonna do for you (’that’s right, lad, you better get that straight into your fuckin’ head’). En dat voor iemand die enkele jaren terug nog All you need is love brulde.
Lennon wordt voornamelijk herdacht als lid van The Beatles en niet als solo-artiest. Begrijpelijk, want het solowerk van Lennon steekt bleek af bij de melodieuze grandeur van ‘The Fab Four’. Maar wat heeft Lennon als Beatle eigenlijk gepresteerd? Zelfs in samenwerking met een geniaal artiest als Paul McCartney schreef hij ondoordringbare geluidscollages als Revolution nr. 9 (het meest gehate nummer van de Beatles) en uiterst knullige liedjes zoals I’ll be back (een geluk dat dit het laatste nummer is van A Hard Day’s Night, dat maakt het makkelijk om over te slaan). Lennon zelf deed altijd wegwerperig en neerbuigend over zijn eigen nummers – heel goed te begrijpen.
Ach, en dan zou ik het nog kunnen hebben over zijn beeldende kunst (al is die term nog te veel eer, het zijn niet eens tekeningen die hij maakte, hooguit aanzetten daar toe, gemakzuchtige krabbels). Of over zijn gedichtjes en verhaaltjes (niet meer in druk verkrijgbaar – en dat zegt in dit geval genoeg). Of over zijn zwalkende levensvisie (komiek, rebel, revolutionair, mysticus, christen – hij heeft overal wel van geproefd. Een zoeker, maar overduidelijk geen vinder). Of over zijn luiheid (‘Ik heb in mijn leven meer werk verzet dan de meeste mensen in tien’, zei hij. Ja – als je je overal makkelijk van af maakt, dan komt er wel wat uit je handen).
Maar laat verder maar. Hopelijk is het zo wel genoeg voor een vadermoord op Lennon in de geest van John Lennon, mijn idool.