Vriend zoekt vijand (De jodenhaat van Henry Ford)

Vriend zoekt vijand (De jodenhaat van Henry Ford)

De autofabrikant Henry Ford is de geschiedenis ingegaan als een van de eersten die gebruik maakte van de lopende band. Een man van het grote gebaar, die het bezwaar dat zijn fabrieken rijdende eenheidsworsten voortbrachten wegwuifde met oneliners zoals: “Ze kunnen elke kleur auto krijgen die ze willen, zolang het maar zwart is.” Minder aandacht is er voor zijn politieke denkbeelden, die heden ten dage heel wat minder bewondering oogsten dan zijn ideeën over rationalisering van het productieproces.

Ford was anti-semitisch, en niet zo’n beetje ook. Hij had zijn eigen anti-joodse blad, de Dearborn Independent. Hij verspreidde de zogeheten Protocollen van Zion (een naar alle waarschijnlijkheid vervalst geschrift uit 1840, waarin een joods plot werd beschreven om het Judaïsme over de hele wereld te verspreiden). In een eigen boek, ‘The International Jew’, schilderde Ford de joden af als ‘wereldbolsjewieken’ en ‘revolutiemakers bij uitstek’. Later zou Ford een van de eerste financiers worden van Adolf Hitler, die zich in ‘Mein Kampf’ een groot bewonderaar van Ford betoond had en in zijn kantoor een foto van de ondernemer had opgehangen. Kort voor de Tweede Wereldoorlog werd Ford geridderd in de hoogste Duitse Orde voor buitenlanders, ‘Het Grootkruis van de hoge orde van de Duitse Adelaar’. Zijn bedrijf had grote belangen in Nazi-Duitsland.

Het is verleidelijk te denken dat er verband bestaat tussen de anti-semitische en economische denkbeelden van Ford. Of, meer in het algemeen, dat de industriële werkwijze met zijn ver doorgevoerde arbeidsdeling iets te maken heeft met anti-semitische denkbeelden. Of misschien alleen de industriële werkwijze binnen de auto-industrie en anti-semitisme. Hitler had tenslotte ook ‘iets’ met auto’s; hij liet autowegen aanleggen en er was hem veel aan gelegen dat de Volkswagen Kever zou uitgroeien tot het Duitse antwoord op de T-Ford.

Op het eerste gezicht lijkt het er misschien op dat anti-individualisme de gemeenschappelijke noemer is tussen Ford de industrieel en Ford de anti-semiet. In de Ford-fabrieken werd de arbeider immers ondergeschikt gemaakt aan de productie van de zwarte T-Fords (een bekende uitspraak van Ford is dat hij alleen behoefte had aan ‘handen’ niet aan de mensen die aan die handen vastzaten). En in het totalitaire Nazi-Duitsland was het individu een nietig wieltje in het machtige Nazistische raderwerk. Alleen verklaart deze overeenkomst nog niet waarom het juist de joden waren tegen wie Ford zich richtte. Anti-individualisme is nog geen anti-semitisme.

Natuurlijk, sommige joden vertegenwoordigen (in vele opzichten) wat je een liberale of individualistische levensinstelling zou kunnen noemen. Ze zijn wereldburgers bij uitstek: kosmopolitisch, niet gebonden aan een bepaalde staat en gericht op handel en niet te vergeten zelfontplooiing. Vooral dat laatste moet Ford een gruwel zijn geweest. Maar andere groeperingen vertegenwoordigen deze waarden eveneens, en de liberale joden hebben meer zaken met elkaar gemeen dan dat ze het ‘individualisme’ vertegenwoordigen. En de ene liberale jood verschilt ook weer enorm van de ander (het lijken wel individuen), terwijl veel (orthodoxe) joden weinig ophebben met het individualisme. Trouwens wat de overeenkomsten tussen het totalitarisme van Ford in zijn fabriek en het totalitarisme van Hitler betreft: die lopende band werd in de Ford-fabrieken gebruikt om de productiviteit te verhogen, Nazi-Duitsland was nu niet bepaald het toonbeeld van efficiency (eerder het tegendeel, gezien de grootschalige vernietiging van het joodse ‘human capital’).

Een wat magere redenatie, kortom. Ik houd het erop dat Ford z’n persoonlijkheidsstructuur doorslaggevend was voor zijn anti-semitische denkbeelden. Ford was gewend de dingen groot te zien en zal wel een verkapte behoefte hebben gehad aan een grote vijand. Niet een concurrent, een luidruchtige buur of een politieke tegenstander. Nee, een vijand die niets minder dan de heerschappij van de wereld nastreefde. En destijds waren de Joden nu eenmaal in de mode als vijand van wereldformaat. Tegenwoordig zou Ford vermoedelijk hebben gewaarschuwd tegen het moslim-fundamentalisme.

Vandaag werd Henry Ford (1863-1947) geboren. (En wat de illustratie betreft: Superman is inderdaad joods, voor wie dat nog niet wist).

Deel:

2 reacties op “Vriend zoekt vijand (De jodenhaat van Henry Ford)

  1. Pingback (Joods.nl): “De recentste aflevering van ‘Vers geperst’, het wekelijkse, zeer onderhoudende ‘re-zine’ van journalist-schrijver Jan Bletz. bevat o.a. een onthullend verhaal over autofabrikant Henry Ford.’

Geef een reactie