CD van het jaar (Over ‘What we Saw from the Cheap Seats’ van Regina Spektor)
Tot mijn schande moet ik bekennen dat ik tot enkele dagen geleden nooit van Regina Spektor had gehoord, maar de laatste dagen heb ik mijn achterstand ingehaald: ik draai haar muziek – zes CD’s, allemaal stampvol goede muziek – zo’n beetje de hele dag. Dank, Wilson & Alroy!
Volgens de Wikipedia behoort ze tot de ‘anti-folk’-stroming, maar ik heb geen idee wat dat is. Luister naar haar, en je hoort in de verte wel Joni Mitchell of pianomeisjes zoals Tori Amos of Fiona Apple. Maar ze schijnt als kind in Rusland ook via de cassettebandjes van haar vader ook naar artiesten als Billie Holiday te hebben geluisterd, ze heeft vlekkeloze covers van Radiohead (No Surprises) en The Beatles (The Threetles eigenlijk, het gaat om Real Love) gemaakt, en ze is evenzeer beïnvloed door hiphop als door de Joodse en Russische volksmuziek van haar voorouders.
Misschien is anti-folk hetzelfde als eclectisch? Wel een folkgevoel uitdragen maar met andere middelen (stemgegorgel, beatbox-imitaties) en teksten die cryptischer en minder navelstaarderig of juist agitpropperig zijn dan die van de gemiddelde folkzanger? Is anti-folk kortom niet gewoon eigentijdse folkmuziek? Wat is trouwens het verschil met Folkpunk, Indiefolk, Neofolk en Freakfolk? De classificatie die de Wikipedia geeft is me niet helemaal duidelijk. En heeft een veelzijdig artieste als Regina Spektor de grens tussen deze genres niet geslecht?
Nou ja, het doet er ook niet toe. Want wat een stem, wat een bijzondere nummers, wat een muzikaliteit, wat een geweldig talent! Wat moet ik er verder over zeggen? Pff… bewondering is moeilijker te verwoorden dan kritiek. Hoe beter je iets vindt, hoe moeilijker het is uit te leggen waarom. Wat je bewondert, kun je namelijk niet helemaal vatten – het verrast je, het overrompelt je misschien zelfs, je krijgt er niet helemaal vat op. Kritiek komt maar al te vaak voort uit teleurstelling met het vertrouwde, bewondering is eerder verwant aan verbazing. Wat je bewondert, kun je vaak ook niet beredeneren, hooguit ondergaan.
Laat ik het anders proberen te formuleren. Onderga All the Rowboats maar eens (live gespeeld bij David Letterman) een nummer van haar nieuwe CD What we Saw from the Cheap Seats. Een melodie die meteen blijft hangen, intrigerende en geestige tekst (Masterpieces serving maximum sentences/It’s their own fault for being timeless), boeiende instrumentatie (vooral tegen het einde, wanneer ze knalgeluiden maakt) – een van de hoogtepunten op deze CD. Andere nummers zijn wat minder in balans. Sommige bezwijken onder een overmaat aan gekkigheid (Oh Marcello) of zijn juist zo gepolijst dat ze weinig karakteristiek zijn – een ‘power ballad’ als How zou zo door Christina Aguilera opgenomen kunnen worden. Maar zelfs de minste nummers ‘hebben wel wat’. Virtuoos, fris, grappig, menselijk, artistiek, smaakvol – dat zijn de epitheta die mij te binnen schieten.
Ik durf mijn abonnement op Muziekkrant Oor erom te verwedden dat Channel Orange van Frank Ocean of An Awesome Wave van Alt-J tot plaat van het jaar wordt verkozen. Muziek die zo ver van me af staat dat het me helemaal niets doet. Of anders zal het wel weer die CD van Bob Dylan worden of van Bruce Springsteen – platen die me zo vertrouwd in de oren klinken dat ik ze niet eens hoor als ze opstaan. Of anders winnen Doctor John of Bobby Womack of Jack White of Chris Robinson – artiesten die in het verleden veel betere muziek hebben gemaakt dan nu.
Toegegeven, ook Regina Spektor heeft wel eens een betere platen gemaakt. ‘Begin to Hope’ uit 2006 is waarschijnlijk haar beste werk maar toch stem ik op What we Saw from the Cheap Seats. Goede titel ook.
P.S. Nog wat commentatoren over Regina Spektor en What we saw…:
ABC News is het met me eens: “At its core, ‘What We Saw from the Cheap Seats’ is a deceptively straightforward singer-songwriter record. Upon repeated listens, if you are open to it, it will plant itself deep into your soul and beautifully haunt your dreams. Regina Spektor has been attempting this kind of subtle masterpiece to some extent since her earliest self-released albums. Here, she has resoundingly achieved her goal.”
Nooit gedacht… de betekenis van All the Rowboats volgens nuclearheadache89 op Songmeanings.net: “On a superficial level, in “All the Rowboats”, Regina seems to be lamenting for the timeless masterpieces that are serving maximum sentences in galleries which are likened to tombs and mausoleums in the song’s chorus. It’s definitely an interesting perspective.
However, I feel that she’s also talking about artists who do not want to be ogled at and celebrated the way these masterpieces are. They want to share their art with the world but they don’t want special treatment nor the celebrity status. They don’t want to be cut off from the world. Their art is formed from their life experiences – from their connection with the rest of the world – and if they are placed in a metaphorical glass coffin, they’ll forget how to live and therefore, they’ll forget how to sing.
Another undertone that keeps hitting me is how those attending these galleries – the people speaking various languages – aren’t there to experience the art but to merely view them, whisper their judgment and pass on to the next item on display, almost cheapening the works of the artists who put their heart and soul into their work not to have them be judged but to be “experienced”. The result is a sterile environment in which these masterpieces are trapped to the judgmental of the casual onlookers.”
Niet iedereen is een fan… Kitty Empire van The Observer: “It’s not Spektor’s eccentricity that irks; it might be her breezy theatricality. Spektor’s work seems to owe something to the tradition of light opera or vaudeville, even. Many of her compositions seem to have extracurricular oompah where no oompah is required. The song How might provide an Adele moment for Spektor, were she seeking one. It’s a heartbreak tune, from her most recent album, What We Saw From the Cheap Seats. But Spektor cannot resist filling it with big pranging bunny hops on the piano.”