Sint zat te denken… (Geven is nemen)

“Een onbaatzuchtig cadeau, recht uit het hart, gegeven uit onvoorwaardelijke liefde – ja, daar ben ik helemaal voor.

Alleen… wie geeft er nu dat soort cadeaus? Ik geef tenminste maar al te vaak cadeaus waarbij een of andere tegenprestatie wordt verwacht. Bewust of onbewust, ik geef om te nemen. Ik vind jou wel aardig, dus geef ik jou dit cadeaus, vind je mij dan ook aardig? Of: ik wil je wel vaker zien, daarom bied ik jou een diner voor twee personen aan. Twee personen naar eigen keuze, natuurlijk, maar niet heus. Of… nou ja, vul zelf maar in.

Kortom: die schijnbaar zo gul gegeven cadeaus van mij zijn slechts een ruilmiddel (ik wil er zo snel mogelijk iets voor terug, het liefste direct) of anders wel een investering (ik heb nog even geduld, maar dan verwacht ik toch echt enig rendement).

En als ik niet verwacht dat ik met enigszins gelijke munt word terugbetaald? Dan nog zijn mijn motieven niet helemaal zuiver. Want wees er maar van overtuigd dat ik jou dan uit een soort verwrongen moralisme wat schenk. Kijk míj eens gul zijn, ík weet wel hoe het hoort, voel jíj je niet een beetje schuldig? Je kent die joodse uitdrukking: ‘Wat ben je aardig tegen me, heb ik je soms iets misdaan’? Denk daaraan als ik je weer eens in de watten leg.

En dan heb ik het nog niet gehad over al die cadeaus die ik jou heb gegeven als een soort symbolische bevestiging van onze vriendschap. Zoals wij onze buren vragen hoe het ermee is (zonder uitgebreid antwoord te willen), onze familieleden kaarten sturen wanneer we op vakantie zijn en domme grappen uitwisselen met onze collega’s op kantoor – zo neem ik voor jou vaak een bloemetje mee of een fles wijn. Geen ruilmiddel, investering of moralistisch gebaar, maar een ritueel, ter bevestiging van onze band. In elk geval iets heel anders dan de gulle giften van een vriend wiens hart overstroomt van liefde, vind je niet?

Hetzelfde geldt voor al die cadeaus die ik je in wanhoop heb gegeven, die ik je gaf om je te verleiden, om zachte dwang op je uit te oefenen, om je het zwijgen op te leggen, om zelf niet te hoeven praten (‘ik zeg het met bloemen’ grapte ik vaak – ik had beter kunnen zeggen: ‘ik zwijg met bloemen’). Ja, misschien wel voor alle cadeaus die ik je heb gegeven. Misschien heb ik je wel nooit een écht cadeau gegeven.

Dus daarom geef ik je dit jaar niets. Want ik hou van jou.”