Sjakie en de liefdesfabriek (Geld versus gevoel)

Sjakie en de liefdesfabriek (Geld versus gevoel)

Evenals het primair voor kinderen bestemde Finding Nemo, is de nieuwe jeugdfilm Sjakie en de chocoladefabriek boeiend en leerzaam voor ouders, managers, echtgenoten, vrienden, ja voor wie niet eigenlijk.

Wel is ‘Sjakie’ wat minder meeslepend dan Finding Nemo, en dat komt vooral door het vertelperspectief. In Finding Nemo zijn er twee hoofdpersonen, vader en zoon, die allebei een ontwikkeling doormaken (de vader leert ‘loslaten’, de zoon leert ‘vertrouwen’). In Sjakie en de chocoladefabriek is de eigenlijke hoofdpersoon fabriekseigenaar Willie Wonka, maar de film wordt grotendeels vanuit het perspectief van het brave bleekneusje Sjakie. In geen van beiden kunnen wij ons werkelijk verplaatsen. De ene is te buitenissig (Johnny Depp schijnt Willie Wonka te hebben gebaseerd op Michael Jackson, kan het excentrieker?!) en de ander is te gewoontjes.

Dit alles neemt niet weg dat de film de moeite waard is, en wel om twee redenen.

In de eerste plaats biedt de film een mooie, al is het dan aanvechtbare boodschap. Wie het boek als kind heeft gelezen zal wellicht meer oog hebben gehad voor de avonturen van Sjakie in de chocoladefabriek, maar in de film is de moraal maar al te duidelijk. Willie Wonka maakt een soort omgekeerde ontwikkeling door als vader Merlin in Finding Nemo: waar die zijn zoon moet ‘loslaten’, moet Wonka leren affectie te tonen – mensen naar zich toe te halen, zou je kunnen zeggen.

Want wat is er met Wonka aan de hand? Hij heeft veel liefde te geven, maar hij heeft deze zoals zo veel artiesten en creatieve ondernemers gesublimeerd. Hij legt zijn liefde in zijn werk en hoopt zo anderen te verleiden van hem te houden. Helaas, hoe verleidelijk zijn chocolade ook is, ze zet echter alleen aan tot consumptie (vandaar ook dat het grapje dat Wonka maakt – ‘ik ben ook eetbaar’ – goed op z’n plaats is). Liefde wint hij er niet mee. Teleurgesteld – hij bedoelt het toch zo goed? – sluit hij zich op in zijn fabriek.

Dankzij Sjakie leert hij echter de waarde van ware liefde inzien, de onvoorwaardelijke liefde die ouders en kinderen voor elkaar voelen. Liefde die niet te koop is (zoals Wonka vroeger dacht, en zoals de ouders van de kinderen denken die samen met Sjakie de fabriek bezoeken). Geld lijkt die liefde juist in de weg te staan; de enige manier om deze liefde te winnen is de ander in de armen te vallen, hem jouw onvoorwaardelijke liefde aan te bieden – nou ja, helemaal duidelijk is het niet, maar in die hoek moeten we het zoeken.

Wonka verandert zijn leven: hij legt het bij zijn vader, met wie hij al jaren in onmin heeft geleefd – een breuk waaronder hij al die tijd heeft geleden, maar hij nu met één goed gesprek heelt. Ware liefde is nu ook zijn deel. Eind goed al goed, al vraag je je als kijker wel af wat er met de mooie fabriek zal gebeuren. Wonka hoeft het publiek niet meer te verleiden, hij heeft zijn geluk gevonden nu hij herenigd is met zijn vader. Waarom zou hij dan nog tijd en moeite in zijn werk steken? Gaat de liefdesfabriek van het gezin niet de plaats innemen van de chocoladefabriek?

Nu vergeet ik bijna de tweede en misschien wel belangrijkste reden waarom Sjakie en de Chocloadefabriek zo’n geslaagde film is geworden: de regie (of liever gezegd art direction) van de visuele wonderkunstenaar Tim Burton. Zo mooi! Het kan bijna niet anders of Burton is een gekweld mens, en ik heb het vermoeden dat het tussen hem en zijn vader helemaal niet goed zit. Voor zijn publiek is het te hopen dat hij nog lang en ongelukkig leeft.

Deel:

Geef een reactie