Toevalstemmer

Wanneer men haar eronder wil houden, is het noodzakelijk haar te lijf te gaan en af te ranselen.

Niccoló Machiavelli in De vorst, geciteerd door Coen Simon in de Filosofie Scheurkalender van 3 januari jl. En nee: “Het is beslist niet zijn vrouw geweest over wie Machiavelli hier schrijft. Hij heeft het over het lot, vrouwe Fortuna. Vanuit onze consensuscultuur is de argwaan waarmee we Machiavelli tegenwoordig benaderen misschien begrijpelijk, maar niet terecht. Behalve in de maatschappelijke chaos waarin Italië vanaf het eind van de vijftiende eeuw verkeerde, toen de ene na de andere barbaar binnenviel, de boel kort en klein sloeg en ziektes bracht, moeten de overwegingen van Machiavelli ook gezien worden in het licht van het toenmalige renaissancistische politieke denken. Machiavelli wilde Italië, dat als erfgenaam van de Oudheid in kunst en wetenschap ver ontwikkeld was, redden van de noodlottige ondergang die de politieke verdeeldheid bracht. En dat kon alleen gebeuren, meende hij, als er een sterk leider opstond.”