Tweedehands eruditie

De historicus H.W. von der Dunk maakt een onderverdeling in citaten: eerst is er het imponeercitaat, om de belezenheid te etaleren. Dan het verwante pronkcitaat. Bestuurders en beleidsmakers maken graag gebruik van een zin uit Shakespeare of Proust. Von der Dunk hoorde een collega eens een Engelstalig citaat van Kant gebruiken. “Blijkbaar een mij nog onbekende socioloog!” Maar nee, het bleek onmiskenbaar de grote Kant. Het classy mottocitaat, liefst van Confucius, is ook helemaal ingeburgerd, als een stropdas bij officiële gelegenheden.

Het velicitaat is voor collega of leermeester en lijkt erg op het relatiecitaat: “Kindlein, zitiert einander!” De tweedehands eruditie betreft citaten die als citaten zijn overgenomen zonder het werk van de geciteerde schrijver te kennen. En dan is er nog het citaat, ‘omdat men het zelf niet treffender kan zeggen’.

Het Parool 14-11-2002