Management van R&D: ‘Let’s make things better’ versus ‘Let’s make better things’

Met onderzoek en ontwikkeling is het als met zo veel andere bedrijfsactiviteiten. Er wordt geld aan gespendeerd. En als het goed is, wegen die kosten op tegen de baten van diezelfde Research & Development. Een verschil met vele andere bedrijfsactiviteiten is alleen dat de opbrengsten moeilijk meetbaar zijn. Hoe moet een bedrijf de R&D dan effectief en efficiënt managen? Hierover gaat het onlangs verschenen proefschrift Waar praten we eigenlijk over? Strategie, onderzoek en ontwikkeling, Research & Development en innovatie van Jan A. Jurriëns.

Research wordt uitgevoerd om de continuïteit van een onderneming te waarborgen, terwijl Development bestemd is om de omzet en winst te verhogen. Een relatie tussen R&D-uitgaven en winst en omzet ligt voor de hand. In de praktijk is deze relatie echter ver te zoeken, stelt Jurriëns op basis van onderzoek van tientallen jaarverslagen, bedrijfsbezoeken en interviews. Zelfs wanneer men speurt naar effecten op lange termijn (5 jaar), blijkt niet welke financiële vruchten R&D-inspanningen afwerpen. “Men is niet in staat een relatie tussen R&D-uitgaveen en opbrengsten te leggen”, concludeert hij. “Het is daardoor niet aan te geven welk percentage van de omzet aan R&D uitgegeven zou moeten worden om een succesvolle onderneming te zijn.”

Tegelijkertijd is er in het bedrijfsleven alom een roep om hogere effectiviteit en efficiency van R&D. Veel bedrijven willen nieuwe technologieën ontwikkelen in de hoop daarmee mogelijkheden te schepen voor nieuwe producten, diensten en technologische toepassingen. Daarnaast hopen ze dat nieuwe technologische ontwikkelingen de kwaliteit van het productieproces positief kunnen beïnvloeden. Instrumenten om de R&D te sturen en de produkt- en procesvernieuwing te beheersen zijn dan ook meer welkom.

Jurriëns poogt in zijn proefschrift aan deze behoefte tegemoet te komen met een ‘beheersingsstructuur’ waarmee de kans op succesvolle R&D toeneemt. Deze structuur kent drie beheersingsniveaus (strategie, structurering en operationeel) en twee beheersende organen (management en omgeving). Elk niveau kent idealiter een verschillende combinatie van beheersende organen. Zo zouden zowel management als omgeving een bijdrage moeten leveren aan de R&D-strategie (technology-management, programma- en budget-bepaling, projectselectie). Structurering daarentegen – waarbij projecten worden opgedeeld in eenheden en projectteams – zou daarentegen idealiter alleen door het management plaats moeten vinden, en wel door een projectleiding en het R&D-management. Op het operationele niveau zouden zowel management – projectleiding en lijnchef – als omgeving – klanten – een dominante rol moeten krijgen.

Zwak maar boeiend

Volgens Jurriëns stelt Research duidelijk andere eisen aan management en omgeving dan Development. Research en Development hebben volgens hem elk een eigen, vaak moeilijk met elkaar te verenigen karakter. “Research zien we vanuit ‘let’s make better things’, vanuit strategisch perspectief en Development vanuit ‘let’s make things better’, vanuit operationeel perspectief.” Succesvolle Research is in de ogen van Jurriëns vooral gebaat bij een goede communicatie tussen topleiding en researchers, waarbij de researchers een grote mate van vrijheid hebben. Development-management moet zich eerder richten op tijdige realisatie van gemaakte afspraken vanuit een relatief strakke structuur, vergelijkbaar met een productie-omgeving. De Raad van Bestuur moet zich hier juist niet te veel mee bemoeien.

Jurriëns’ betoog mondt uit in een pleidooi om de zogeheten ‘basic research’, het lange- termijngerichte fundamentele onderzoek, samen te voegen met strategie en de meer operationeel-getinte applicatie research met Development, op het niveau van de business units. De business unit heeft dan de vrijheid om een technologie of basisconcept te vertalen naar haar eigen marktomgeving. Helaas, voegt hij er meteen aan toe: “R&D-beheerssingswijzen zijn vooralsnog moeilijk te scheiden. Daar de scheiding tussen Research en Development niet altijd precies geformuleerd is, zijn de verschillende wijzen van sturing ook niet duidelijk.”

Daarmee stipt de auteur meteen het zwakke punt aan van dit overigens boeiende en inspirerende proefschrift: de toepasbaarheid van zijn ‘besturingsstructuur’. Jurriëns geeft aan hoe de effectiviteit van R&D binnen (grote) ondernemingen kan worden verbeterd. Hij verzuimt echter aan te geven hoe zijn structuur kan worden doorgevoerd. “Verder onderzoek naar deze materie is noodzakelijk”, stelt hij, maar dat klinkt een beetje als iemand op reis die ergens heen wil maar niet weet hoe hij er komen moet. Verdwaald.

Waar praten we eigenlijk over? Strategie, onderzoek en ontwikkeling, Research & Development en innovatie
Jan A. Jurriëns, 0 ISBN 90 5170 373 2
Uitgever: Thesis Publishers Amsterdam.

Jan A. Jurriëns studeerde na de Verkeersacademie te Tilburg bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en economie op Nijenrode (Breukelen). Hij verzorgt bij enkele universiteiten postdoctoraal onderwijs en heeft zitting in de beroepsveldcommissie van de HEAO Arnhem. Hij is werkzaam bij CSC Benelux Management Consultancy.

Artikel voor Rendement

 

 

Deel:

Geef een reactie