Patrick Kluivert: aanbeden en verguisd

“Ik had Kluivert dat kampioenschap toch niet gegund”, zegt J. Zij vindt Kluivert maar een ‘hard- en doodrijder annex verkrachter’. Ik vraag me af hoe veel mensen er zo over denken, en geen duidelijk onderscheid aanbrengen tussen de mens en de voetballer Kluivert.

Enkele jaren geleden had ik het antwoord wel geweten. Toen keerde publieke opinie zich zo sterk tegen de mens Kluivert dat het de waardering voor voetballer vrijwel geheel overschaduwde. Vrijwel niemand die hem kon zien spelen zonder te denken aan zijn uitspattingen en ontsporingen. Kluivert moest Nederland ontvluchten omdat zijn voorheen zo dierbare fans – en wie was er geen fan van de fantastische aanvaller? – zich tegen hem keerden.

(Typisch Nederlands, trouwens, die reactie. Wie zich niet schikt in de uitkomsten van het werkoverleg, de OR-vergadering, de noem maar op – die raakt in een sociaal isolement. Dat is hier de straf als je je niet aan breedgedragen afspraken houdt: verbanning. Volstrekt anders dan in een cultuur als de Angelsaksische – eerder gebaseerd op het ‘ieder voor zich, de wet voor ons allen’ – maar daarom niet minder effectief. Integendeel. Een van bovenaf opgelegde dwangmaatregel is tot daaraan toe. Het is koud in de cel, een boete doet pijn in de portemonnee – maar dat is niets vergeleken bij de vernedering die iemand voelt die verstoten is.)

Nu is het minder duidelijk wat mensen vinden van Kluivert. In de eerste wedstrijden van het Nederlands elftal tijdens het EK was er alom waardering voor de voetballer. Na zijn vier (of drie) goals tegen Joegoslavië werd hij zelfs aanbeden. Niemand die zijn duistere verleden oprakelde. Maar na de rampzalig verlopen wedstrijd tegen Italië hoorde ik hier en daar toch weer reacties zoals van J.: “Hij verdient het niet te winnen.”

Kennelijk – denk ik dan – wordt de mens Kluivert geduld zolang de voetballer maar goed presteert. Maar zodra hij op het voetbalveld een klein steekje laat vallen, vestigt hij de aandacht op de gevallen grote steken daarbuiten.

Kluivert weet dat natuurlijk. Vandaar dat hij voetbalt alsof zijn leven ervan afhangt. In de hoop dat de voetballer de mens doet vergeten.

Column voor Freeler