Short Movie: een venijnige en vurige Laura Marling

Een kleine twee jaar na haar veelgeprezen ‘Once I Was an Eagle’, bracht de 25-jarige Engelse singer-songwriter Laura Marling afgelopen maandag haar alweer vijfde langspeelplaat uit: ‘Short Movie’. Alweer een meesterwerk, luidt het oordeel van de meeste critici, alweer een album waarmee ze zichzelf overtreft. Dat is overdreven, al imponeert Marling opnieuw.

‘Short Movie’ was achteraf gezien een mooie titel geweest voor ‘Once I was an Eagle’. Dat album was immers een soort soundtrack voor een korte film, waarin een vrouw teleurgesteld is in de liefde, worstelt met haar gevoelens, navelstaart, piekert en peinst maar uiteindelijk tot de conclusie komt dat ze het leven alleen best aan kan. Een verhaaltje dat zo opgeschreven misschien weinig om het lijf heeft, maar dat verpakt is in muziek waar je keer op keer naar blijft luisteren. Een plaat die je ook in zijn geheel wilt luisteren, van de zeven sombere beginnummers die in elkaar overvloeien, via het instrumentale, weifelende ‘Interlude’ van producer Ethan Jones naar de zelfverzekerde, steeds rijker georchestreerde nummers van de tweede helft van het album. Vooral het krachtige ‘Undine’ met Marlings virtuoos plukkende gitaarspel springt eruit, en natuurlijk het berustende laatste nummer – ‘Save these Words’, dat muzikaal gezien teruggrijpt op de nummers van de eerste helft maar nu triomfantelijk eindigt met regels als: ‘You weren’t my curse / Thank you naivety for failing me again / He was my next verse’.

Het zelfgeproduceerde ‘Short Movie’ is ondanks de titel een veel fragmentarischer album dan ‘Once I Was an Eagle’. Er is geen overkoepelend verhaal,en er zit geen duidelijke, dwingende ‘flow’ in het album.

Hogere staat van bewustzijn

Het eerste nummer ‘Warrior’ is wel een fraaie opener. Het klinkt geheimzinnig en weids als het woestijnlandschap in het westen van de VS waar Marling tijdens het schrijven van het album veel inspiratie heeft opgedaan. Veelbelovend is ook dat in het nummer meteen de thema’s aan de orde komen die verderop zullen terugkeren. Het verlangen naar de geborgenheid van een liefdesrelatie en tegelijkertijd naar onafhankelijkheid (en zo te horen veel vrije sex) en haar streven naar zelfkennis. Maar meteen laat Marling al weten dat ze kiest voor ongebondenheid: “I can’t be your horse any more, You’re not the warrior I’ve been looking for.” En de hogere staat van bewustzijn zal ze ook wel niet bereiken, verklapt ze meteen, met een wrange verwijzing naar het beroemde nummer van America: “Well looking back on a bloody trail, you think that I should know
But I’m just a horse with no name.”

Zo maait Marling zichzelf in het openingsnummer nogal wat gras voor de voeten weg, en krijgt ‘Short Movie’ niet de kans om tot een verhalende plaat uit te groeien zoals ‘Once I Was an Eagle’ dat wel is.

Rockartiest

‘Short Movies’ was misschien een betere titel geweest voor dit album: de nummers die na ‘Warrior’ komen, zijn een soort op zichzelf staande korte muzikale filmpjes – thematisch lijken ze nog wel op elkaar, maar muzikaal gezien verschillen ze sterk. De muziek op ‘Short Movie’ lijkt nu eens geïnspireerd op de traditionele country en blues die Marling tijdens haar verblijf in de VS moet hebben opgezogen en dan weer op Indiase ragamuziek. Zelfs Dire Straits (‘Gurdjieff’s Daughter’) komt om de hoek kijken. In een paar nummers heeft Marling de elektrische gitaar omgehangen (‘False Hope’, een van de sterkste songs op het album) en mede hierdoor klinkt ze over de hele linie strijdbaarder, venijniger, vuriger en meer als een rockartiest dan op haar eerdere platen.

Eerder P.J. Harvey dan Joni Mitchell, zou je kunnen zeggen. Alhoewel, ‘Short Movies’ doet hier en daar wel denken aan ‘Hejira’, zoals het veel intiemere ‘Once I Was an Eagle’ herinnert aan ‘Blue’. ‘Warrior’ en het spreek-zingerige ‘Strange’, waarin een (gebonden) man wordt afgewezen, hebben tekstueel gezien allebei wel wat weg van ‘Coyote’. En wie zong er ook al weer ‘I hate you some, I love you some’ en ‘It never has been easy / Whether you do or you do not resign’? – regels die zo uit Marlings pen hadden kunnen vloeien. En dan heeft Marling nog altijd met Mitchell een voorkeur voor ongebruikelijke modulaties gemeen, is ze evenmin geïnteresseerd in gewone ‘couplet-refrein-couplet’ en schiet haar stem nu en dan Mitchelliaanse hoogte in. ‘How Can I’ klinkt als een nummer van Michell dat ten onrechte nooit op de plaat is gezet.

Heiligschennis

Het voordeel van de aanpak die Marling in ‘Short Movie’ heeft gevolgd , is dat het album zich een stuk makkelijker laat beluisteren dan het zware ‘Once I Was an Eagle’. Bij ‘Once I Was an Eagle’ heb je het gevoel dat de nummers op elkaar aansluiten en niet goed apart kunnen worden beluisterd – en los daarvan, dat het een soort heiligschennis zou zijn om zo’n indrukwekkende plaat in stukken te hakken. Bij ‘Short Movie’ speelt dat soort overwegingen niet. Heb je geen zin in een nummer? Dan sla je het gewoon over, ze staan toch in willekeurige volgorde. Niet dat er veel nummers het verdienen om te worden overgeslagen, want Marling heeft weer eens een ongelofelijk knappe plaat gemaakt.

‘Short Movie’ is niet zo overdonderend als ‘Once I Was an Eagle’, maar ja. Zoals Joseph Heller zei toen iemand hem er weer eens op wees dat hij na ‘Catch 22′ nooit meer zo’n goed boek had geschreven: “Nee. Wie wel?”