30 jaar Record Palace: de winkel waar Tim Knol zijn eerste album kocht

Waar zijn ze gebleven, de platenzaken waar je urenlang naar LP’s kon beluisteren, met de verkoper over muziek praten en tips met andere bezoekers uitwisselen? Allemaal verdwenen, op een enkele winkel na. Een van de bekendste, zo niet de bekendste, zaken waar nog vinyl wordt verkocht is Record Palace, schuin tegenover Paradiso in Amsterdam. In september bestaat Record Palace 30 jaar. Dat vroeg om een feest met bekende artiesten die zelf ook fervente verzamelaars zijn.

Niet iedereen had kunnen voorspellen dat in 1988 opgerichte Record Palace het langer dan een paar jaar zou uithouden. CD’s waren destijds de belangrijkste geluidsdrager, wie was er dan zo eigenwijs om LP’s te gaan verkopen? Jan van Dorsten (in een eerder leven roadie van de Delftse band Tee-Set) en zijn toenmalige compagnon Joe Schwab durfden het toch aan. Zij vestigden zich in een pand schuin tegenover Paradiso waar eerder een wasserette had gezeten.

“We waren overtuigd dat we een gat in de markt hadden aangeboord. Lang niet alle muziek was toen al op CD verschenen, dus sommige muziekliefhebbers zouden hoe dan ook LP’s blijven kopen. Verder was de geluidskwaliteit van CD’s destijds omstreden; veel liefhebbers zwoeren bij de LP. Bovendien heeft een LP ‘iets’; er gaat een aantrekkingskracht vanuit, je wilt een LP in je handen houden – een magisch gevoel, dat de veel kleinere CD nooit heeft weten op te roepen. En wij hebben ons altijd vooral gespecialiseerd op bijzondere vinylplaten: eerste persingen, bijzondere edities, platen die door de artiesten zelf zijn gesigneerd – platen waar verzamelaars warm voor lopen.”

Inmiddels heeft de CD het afgelegd tegen streamingdiensten zoals Spotify, maar is de LP juist aan een tweede leven begonnen. De laatste jaren wordt er tegen alle verwachtingen in steeds meer vinyl verkocht. Volgens advies- en accountantsbureau Deloitte worden er inmiddels 40 miljoen (nieuwe) platen per jaar verkocht. Dat is ongeveer een zesde (15-18 procent) van de totale verkoop van fysieke muziekdragers, en zes procent van de gehele taart als je digitaal (lees: niet-fysiek) in de berekening meeneemt (cijfers over 2017).

Habbekrats

Jan van Dorsten weet erover mee te praten. “Vooral classic rock en oude soul blijven in trek. Veel mensen willen die muziek kennelijk toch in de originele uitgave. Maar ook hip-hop en andere nieuwe muziekstijlen zijn populair op LP. En den niet alleen de tweedehandsplaten, maar ook nieuwe persingen. Wel vormen de tweedehandsplaten het grootste deel van ons assortiment, zoals dat altijd het geval is geweest in de afgelopen dertig jaar.” Hoeveel platen Van Dorsten in de winkel heeft? Geen idee, maar het waren er genoeg om een mooie beeldcompilatie van te maken ter gelegenheid van het dertig jarig bestaan van de winkel: J-A-N 3-0 Y-E-A-R-S R-E-C-O-R-D P-A-L-A-C-E.

De instroom van tweedehandsplaten is al die tijd nog niet opgedroogd, al wordt het wel steeds moeilijker nog voor een habbekrats hele partijen op te kopen. “Vroeger kwam het nog wel voor dat mensen hun platen bij ons voor de deur dumpten. Meestal omdat ze verhuisden en geen zin hadden al die platen mee te zeulen. Tegenwoordig is het eerder zo dat ze denken dat hun platencollectie bijzonder veel waard is. Ik moet ze dan meestal teleurstellen.” Wie af wil van zijn oude platen, is desondanks van harte welkom bij Record Palace, voegt Van Dorsten toe. Meestal komt hij zelf ook wel even langs om de platen op te halen.

Gedeelde liefde

De klanten van Van Dorsten zijn in het algemeen grote muziekkenners en -liefhebbers. Onder wie veel bekende artiesten die in Paradiso optreden, en dan vaak even bij Record Palace komen buurten – mensen als Paul Weller, bijvoorbeeld, of Lenny Kaye. The Beach Boys zijn er geweest. Tim Knol kocht er als tiener zijn eerste album (‘The Palace of Sin’ van The Flying Burrito Brothers) en groeide zo’n beetje op in de winkel. Max Meser raakte zo verknocht aan de Record Palace dat hij er ging werken. Met veel artiesten heeft Van Dorsten een bijzondere band opgebouwd, gebaseerd op een gedeelde liefde voor muziek. “Dat contact met klanten vind ik nog het mooiste van mijn werk. Dat is ook de belangrijkste reden waarom ik nooit op grote schaal ben gaan verkopen via internet. Veel te onpersoonlijk.”

Die waardering is wederzijds, blijkt op de avond in Paradiso ter gelegenheid van het dertig jarig bestaan van Record Palace. De avond wordt gevuld met sterke optredens van o.a. Rude Boy en Phantom Frank, Tim Knol en Max Meser Group. Vooral van Max Meser kun je je voorstellen dat de vele uren die hij in Record Palace heeft doorgebracht grote invloed op zijn muziek hebben gehad: zijn onweerstaanbare Britpop is doortrokken van invloeden van The Who, The Small Faces, The Beatles en andere sixties-artiesten van wie je de platen zo kunt opvissen uit de bakken van Record Palace.

Ceremoniemeester is popjournalist Jan Vollaard (NRC Handelsblad), die naar eigen zeggen geen ‘Leo Blokfluit’ is, maar de boel vakkundig aan elkaar praat. Zelf is Vollaard ook al jaren kind aan huis bij Record Palace en goed bevriend met Jan van Dorsten. Zoals Vollaard hem noemt: ‘de koning van onze platencollecties’.