Pensioen voor dummies

Tja, pensioenen.

Zoals zo vaak wordt de discussie troebeler naarmate deze langer voortduurt. Eerst denk je nog: laat ik me verdiepen in standpunten van de strijdende partijen, hun argumenten wegen en mijn eigen conclusies trekken. Maar als dat maar lang genoeg volhoudt, raak je alleen maar verder van huis en verdwaal je in de rekenrentes, dekkingsgraden, eind- en middelloonregelingen. Terwijl het toch (even terug naar de essentie) tamelijk eenvoudig is allemaal (of zie ik iets over het hoofd?).

Zo simpel is het (geloof ik):

Aan de ene kant heb je mensen (jongeren – een rekbaar begrip overigens) die solidariteit tussen werkenden en gepensioneerden bepleiten. Pensioen is in hun ogen een soort loterij. De hoogte van iemands pensioen hangt af het bedrag dat pensioenfondsen (de organisatoren van de loterij) bij elkaar weten te harken gedeeld door het aantal mensen dat recht heeft op uitkering (de mensen die een prijs in de loterij hebben gewonnen). Gemiddeld dan hè, je hebt mensen die meer winnen en mensen die hun inleg nog niet eens terugkrijgen. Als de ‘pot’ bij een trekking om wat voor reden kleiner is dan voorgaande keren, wordt er minder uitgekeerd – zo simpel is dat.

Noem dit gemakshalve het ‘solidariteitsprincipe’. Zit wat in, vind ik.

Aan de andere kant heb je mensen (ouderen, iedereen met verworven pensioenrechten in elk geval) die zwart op wit hebben staan dat ze recht hebben op een bepaalde uitkering. Pensioen is geen loterij, pensioen is een regeling. Zij zijn een contract aangegaan, zij hebben zich aan hun woord gehouden (jarenlang goed werk verricht), nu moet de tegenpartij (de werkgever, het pensioenfonds) zijn woord gestand doen. Zijn de beleggingsprestaties van de pensioenfondsen belabberd? Is de rekenrente lager dan enkele jaren geleden werd verwacht? Jammer dan. In het contract stond toch niet ‘prestaties uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst’? Belofte maakt toch schuld? Nou dan. Hier met dat ‘waardevaste pensioen’, hier met die 70% van het laatstverdiende loon, hier met dat beloofde geld in elk geval.

Noem dit gemakshalve het ‘rechtvaardigheidsprincipe’. Zit wat in, vind ik.

Zo eenvoudig is het. De problematiek, dan. Wie er gelijk heeft? Geen idee, eerlijk gezegd. En hoe te voorkomen dat de pensioenloterij voldoende prijzengeld uitkeert / dat de pensioengerechtigden gekort worden op hun pensioen? Dat zou ik al helemaal niet weten. Zo ingewikkeld is dat.