Een moreel mijnenveld (Over de amnestie van Hunter Biden)
In het oude testament moet Abraham zijn zoon offeren op bevel van God. Net op het moment dat hij zijn zoon wil doden, grijpt een engel in. De Amerikaanse president Joe Biden deed precies het tegenovergestelde vorig weekend, toen hij zijn zoon Hunter vrijsprak van verdere vervolging voor belastingfraude en voor valse verklaringen bij het invullen van formulieren om vuurwapens te verkrijgen. Hij koos er juist voor om zijn zoon te beschermen, ook al was dit tegen de regels en ook al betekende dit een breuk met eerdere beloften om niet in te grijpen. De hoon van zijn republikeinse tegenstanders was groot – het Republikeinse congreslid Marjorie Taylor Greene noemde Biden zelfs ‘een leugenaar en hypocriet‘, en ook zijn eigen partijgenoten keurden de vrijspraak van Hunter af.
De actie verdient inderdaad niet de schoonheidsprijs. Het presidentiële gratierecht is niet bedoeld als instrument om familie en vrienden te beschermen. Biden verlaagt zich hiermee tot Trump-achtig gedrag, door publieke macht aan te wenden om zijn privébelangen te bevorderen. Waarom niet het ‘When they go low, we go high’ van Michelle Obama nagevolgd?
Zijn ommezwaai ondermijnt niet alleen zijn eigen geloofwaardigheid, maar voedt ook het cynisme over politieke beloftes in het algemeen. En lokt hij hiermee niet verdere normvervaging door Trump c.s. uit? Zoals Trouw schijft: Amerikanen die een rechtsstatelijk tegenwicht tegen de grillen van Trump willen bieden, krijgen het de komende jaren ook zonder deze ondermijning al lastig genoeg. Als zelfs Joe Biden, die zichzelf toch altijd heeft gepresenteerd als het morele alternatief voor Trump, zijn toevlucht neemt tot ‘going low’, kan dat een bedreiging vormen voor de toekomst van de Amerikaanse democratie? Dreigt er dan niet een neerwaartse spiraal waarin elke partij het gedrag van de ander gebruikt om eigen normoverschrijdingen te rechtvaardigen? En als iedereen alleen nog maar ‘low’ gaat, wie gaat er dan nog ‘high’?
Aan de andere kant: Biden stelt, dat zijn zoon onevenredig hard is aangepakt vanwege zijn familienaam. De belastingzaak zou normaliter met boetes zijn afgedaan en voor de valse verklaringen in wapenzaak had hij hooguit een lichte veroordeling gekregen. En, nog belangrijker: Donald Trump heeft openlijk gedreigd politieke tegenstanders zeer hard aan te pakken zodra hij weer president is. Grote kans dat Hunter Biden een verblijf in de gevangenis niet zou overleven onder Trump. Bidens is zijn eerste vrouw en oudste zoon al verloren door een auto-ongeluk, moet hij nu ook nog het leven van zijn enig overgebleven zoon op het spel zetten?
Ik zag laatst de oude oorlogsfilm ‘The Life and Death of Colonel Blimp‘ uit 1943. De film volgt een traditionele Britse militair die worstelt met de vraag hoe je een ‘beschaafde’ oorlog kunt voeren tegen Hitler, een tegenstander die zich niet aan de regels houdt. De jonge luitenant Spud Wilson heeft er minder moeite mee: “When I joined the Army, the only agreement I entered into was to defend my country by any means at my disposal, not only by National Sporting Club Rules but by every means that has existed since Cain slugged Abel!” Het doel heiligt de middelen, met andere woorden, althans in uitzonderlijke omstandigheden. Als je strijdt tegen iemand als Hitler, moet je bereid zijn je morele zuiverheid op te offeren voor een groter goed. Moet je je principes opofferen om ze uiteindelijk te kunnen beschermen.
Misschien is dat hier ook het geval, en is de keuze van Biden om z’n zoon gratie te verlenen een compromis om erger kwaad te voorkomen. Dan maar eens een keer niet zuiverder op de graat dan Donald Trump.
Ik weet het niet. En God heeft dit keer niets van zich laten horen.
Beeld: zelf gebakken met Copilot