Yorick van Norden: De Platenkast van Paul McCartney
Een week geleden verscheen het eerste boek van gitarist Yorick van Norden, De Platenkast van Paul McCartney. Zaterdag gaf hij in platenzaak Concerto een presentatie: over de totstandkoming van het boek, wat anekdotes en een paar nummers. Zeer geslaagd.
Het boek komt voort uit een fascinatie van Van Norden met een promotiefoto uit 2018 voor McCartneys album Egypt Station. Op deze foto staat McCartney voor zijn platenkast in zijn Londense huis aan Cavendish Avenue, waar hij sinds 1965 af en aan verblijft.
De muziekkamer op de bovenste verdieping van dit huis is McCartneys persoonlijke heiligdom. Hier staan een piano, gitaren, platenspelers en een platencollectie. In deze ruimte schreef hij klassiekers als “Hey Jude” en “Let It Be”. Als platenverzamelaar was Van Norden meteen gefascineerd door wat er in zijn kast zou staan. Wat voor muziek beluistert een muzikale grootheid als Paul McCartney? In 2022 ontving Van Norden een hoge-resolutiefoto (50 MB) van McCartney voor zijn platenkast. Deze foto bood de mogelijkheid om in te zoomen en de collectie nauwkeurig te bestuderen.
Het ontcijferen van de platenkast was een uitdaging (gelukkig had Van Norden tijd genoeg, met dank aan de coronacrisis). Sommige platenhoezen waren duidelijk herkenbaar, zoals Ringo van Ringo Starr met zijn karakteristieke rood-blauwe rug. Andere albums vereisten speurwerk. De kast was alfabetisch geordend (A tot Z), wat het identificeren vergemakkelijkte. Voor moeilijk leesbare albums ging hij af op kleurpatronen of zichtbare logo’s van platenmaatschappijen. Als hij bijvoorbeeld zag dat een album op Reprise Records was uitgebracht, raadpleegde hij alle releases van dit label tussen 1966 en 1978 (de periode waarin McCartney dit huis primair bewoonde) om te bepalen welk album het kon zijn.
Uiteindelijk wist Van Norden 280 albums te identificeren. Dit is niet McCartneys volledige collectie – hij bezit meerdere huizen, en wie weet wat er elders staat – maar deze specifieke verzameling heeft bijzondere betekenis omdat ze in zijn werkruimte tijdens zijn meest productieve periode (Revolver tot London Town) stond.
Opmerkelijk is dat er geen enkel solo-album van John Lennon in de platenkast staat, terwijl er wel platen van George Harrison en Ringo Starr aanwezig zijn – en zelfs een plaat van Yoko Ono (per ongeluk onder de ‘Y’ teruggezet in plaats van de ‘O’). Dat Lennons werk ontbreekt, weerspiegelt mogelijk de gespannen relatie tussen Lennon en McCartney na het uiteenvallen van de Beatles. (Alhoewel: Pet Sounds, Mc Cartneys favoriete album ontbrak eveneens). McCartneys collectie onthult een eclectische smaak die verder gaat dan zijn publieke imago als “eeuwige positivo”. Hij heeft veel platen van vrouwelijke singer-songwriters zoals Carole King, Joni Mitchell en Laura Nyro, waar hij destijds nooit publiekelijk over sprak. Ook staan er obscure releases in zoals privépersingen van The Farm Band, een hippie-commune uit Ohio.
Voor het boek interviewde Van Norden verschillende mensen die verbonden waren aan albums in McCartneys kast. Zijn eerste interview was met John Sebastian van The Loving Spoonful. Hij reisde naar zijn huis in Woodstock en sprak drieënhalf uur met hem. Sebastian vertelde over zijn ontmoetingen met de Beatles, waaronder een bezoek aan John Lennons huis in 1966 waar ze nieuwe sitars uitprobeerden en Marokkaanse hasj rookten. Later dat jaar ontmoette hij McCartney backstage bij een Beatles-concert in Shea Stadium. Andere geïnterviewden waren Barry Miles (een oude vriend van McCartney uit de Londense underground-scene), Ken Scott (een technicus die met McCartney werkte), en uiteindelijk ook Donovan, hoewel dit interview moeizaam tot stand kwam.
Het boek bevat zeker één heuse primeur, over Fela Kuti. In McCartneys platenkast staat een album van de Afrikaanse zanger Fela Kuti. Een oude bekende van McCartney: Wings had tegelijkertijd met Fela Kuti nummers opgenomen op in Abbey Road. McCartney was erg onder de indruk van Kuti’s Afrobeat, wat leidde tot Afrikaans aandoende nummers en liedfragmenten tijdens de opnames van het Wings-album Wildlife. Later besloot McCartney om Band on the Run in Nigeria op te nemen, Kuti’s thuisland. Daar ontstond een conflict toen McCartney muzikanten uit Kuti’s band benaderde om mee te werken aan zijn opnames. Fela kwam hierop met een knokploeg naar het verblijf van de McCartneys om verhaal te halen. Dit liep met een sisser af, dankzij bemiddeling van drummer Ginger Baker. McCartney heeft toen ook beloofd dat hij in interviews de lof zou prijzen van Fela – ‘en hij heeft woord gehouden’, aldus Van Norden. McCartney heeft altijd een heel andere versie van dit verhaal verteld. Namelijk dat Fela bang was dat McCartney Afrikaanse muziek zou ‘stelen’. Maar dat hij was bijgedraaid nadat McCartney wat muziek had laten horen van wat later Band on the Run zou worden. Dat de twee zelfs ‘goede vrienden’ waren geworden. Niet dus.
Gôh…