Gegeven paard

“Een ambitieuze schrijver heeft geen boodschap aan de lezer, hij schenkt hem iets, het beste wat hij te bieden heeft – een ‘promesse du bonheur’. In plaats van zich hardhandig van hem af te wenden of hem stroop om de mond te smeren, bewijst hij hem eer door een beroep te doen op zijn hoogste intellectuele en creatieve vermogens”, schrijft Cyrille Offermans in Wat er op het spel staat. En: “Wie met koninklijke egards wordt behandeld, wist Kant, gaat zich vanzelf een beetje koninklijk gedragen. Die pedagogische en psychologische grondregel is ook vandaag de dag nog geldig; hij leert dat elke reële verandering begint met een fictieve. Hoger kan de betekenis van literatuur, hoezeer ook verdrongen naar de maatschappelijke periferie, niet worden aangeslagen. Wat er op het spel staat is een cultuur van de generositeit, het enige alternatief voor onze doorgeslagen consumentencultuur.”

Mooi! Toch moest ik onwillekeurig denken aan Ulla, de Oost-Duitse nicht van mijn oma die eens om de zoveel jaar toestemming kreeg om vanuit de DDR naar Amsterdam te komen. Zij nam dan altijd een zelfgebreid kleedje of een decoratief vaasje vaasje mee, die na haar vertrek in de kast werd opgeborgen. En als ze dan weer langskwam, moesten die kleedjes en vaasjes duidelijk zichtbaar worden opgesteld, om haar maar de indruk te geven dat haar vrijgevigheid werd gewaardeerd.