The Mystery Jets nemen afscheid van hun jeugd

The Mystery Jets, was dat niet die Britpopperige groep die grossierde in aanstekelijke, luchtige nummers? Zeker. Maar je zou het niet zeggen als je het nieuwe album ‘Curve of the Earth’ hoort. “We zijn ouder geworden. Minder spring-in-hetvelderig, meer geneigd tot bespiegeling.”

Soms spreken muziek en tekst niet voor zich, maar heb je een toelichting nodig om een nummer of album te kunnen begrijpen of waarderen. Vermoedelijk zullen nogal wat fans van de Engelse popgroep The Mystery Jets dat hebben met de trailer van het nieuwe album ‘Curve of the Earth’. We zien de groep even staan op het balkon van een observatorium via wat een camera in een drone lijkt.

De drone deinst vermoedelijk achteruit wanneer gitarist William Rees in de camera blaast, om daarna richting de wolken te vliegen, totdat de groep helemaal uit het zicht is verdwenen. De rondtollende drone lijkt koers te zetten naar de zon, maar komt uiteindelijk ergens in de ruimte terecht. Wij zien de aardbol, of liever gezegd een gedeelte daarvan: een ‘curve of earth’. De begeleidende muziek klinkt alsof deze is geschreven voor een astronaut die nog een paar lichtjaren te gaan heeft in zijn ruimteschip, gebaseerd op een repeterend riedeltje dat aanzwelt en dan weer uitdooft.

Zelfrelativerende humor

Intrigerend, zeker. Maar ook heel anders dan wat we van The Mystery Jets gewend zin. Want The Mystery Jets, was dat niet die groep die nog maar drie jaar geleden een nummer als ‘Greatest Hits’ op de plaat hadden gezet? Dat aanstekelijke nummer over een muziekfanaat die in scheiding ligt, en daar met eenzelfde zelfrelativerende humor als in het boek ‘High Fidelity’ over zingt? Met makkelijk te begrijpen, maar niet minder slimme regels als “You can take ‘The Lexicon of Love’ away but I’m keeping ‘Remain in Light’. You can take away ‘It’s a Shame About Ray’ but I’m holding on to ‘Country Life'”?

Dezelfde Mystery Jets, die enkele jaren daarvoor in ‘Two Doors Down’ en – samen met een piepjonge Laura Marling – in het Britpopperige ‘Young Love’ nog een vrolijk eerbetoon hadden gebracht aan de Engelse New Wave uit de jaren tachtig?

Persoonlijk én veelomvattend

Inderdaad: het zijn dezelfde Mystery Jets. “Maar we zijn ouder geworden en minder spring-in-hetvelderig, meer geneigd tot bespiegeling”, zegt Blaine Harrison, sinds zijn 12e (!) zanger en (mede-doordat hij lichamelijk gehandicapt is) blikvanger van de groep. “De afgelopen jaren hebben we ook veel gereisd. Dat heeft ook invloed gehad op ons toen we aan dit album werkten”, vult gitarist William Rees aan. In ‘The Curve of the Earth’ horen we dat als het goed is allemaal terug. Het gaat, even heel algemeen gesteld, over ‘alles wat ons tot mensen maakt’, zoal Harrison en Rees het uitdrukken. Dus niet meer alleen over rechttoe-rechtaan liefdesperikelen en andere alledaagse onderwerpen die gebruikelijk zijn in de popmuziek: het album is én persoonlijker én veelomvattender dan dat.

The Mystery Jets hebben het nu eens over microscopisch kleine zaken, zoals in Telomere, dat gaat over, jazeker, telomeren (de uiteinden van chromosomen, die belangrijk zijn voor de celdeling. Iemand wiens telomeren versleten zijn, gaat dood).

Dan gaat het juist weer om kosmische onderwerpen. In ‘Blood Red Balloon’ over de invloed van de maan op onze gemoedstoestand, bijvoorbeeld, en in ‘Saturnine’ over de invloed die Saturnus schijnt te hebben op mensen die tegen de dertig lopen – niet toevallig de leeftijd van de leden van The Mystery Jets. En natuurlijk gaat het ook over de liefde, maar dan niet zozeer over de eerste verliefdheidsfase maar eerder over de periode daarna. Zoals in ‘1985’, dat gaat over volwassen worden en een gezin stichten en hoe moeilijk dat is, zeker wanneer je in een band zit: “Toch een manier om je volwassenheid uit te stellen. Maar als je leeftijdgenoten gaan ‘settlen’ zet je dat wel aan het denken”, zegt Harrison). Op ‘Bombay Blue’ lijkt het onderwerp eerder de worsteling te zijn die mensen ondervinden wanneer ze minder bedeelden willen helpen.

Weidse klanken

En daarmee is de trailer ook duidelijk: “‘Curve of the Earth’ is all about scale”, in de woorden van Harrison. Vandaar het in- en uitzoomen en van de camera, vandaar de duizelingwekkende perspectiefwijzigingen, vandaar de beelden van de aarde vanaf duizenden kilometers. En vandaar ook de muziek, die – zoals de meeste critici al hebben opgemerkt – eerder door de weidse klanken van Pink Floyd en King Crimson lijkt geïnspireerd dan door springerige Britpop. “Al valt het met die invloed wel mee”, zegt Harrison. “Uiteraard hebben we wel weer allerlei invloeden verwerkt. Maar we hebben helemaal niet geprobeerd in een bepaalde stijl te schrijven. Het heeft geresulteerd in een voor ons doen erg sobere plaat, zonder allerlei opsmuk en eigenaardigheden die typisch zijn voor een bepaalde.”

Rees, Harrison en de andere Mystery Jets hebben drie jaar aan ‘Curve of the Earth’ geschaafd. Vorig jaar hebben ze een eerste versie van het album afgekeurd na een eerste live-uitvoering voor vrienden omdat ze de muziek bij nader inzien te looiïg vonden. In het afgelopen jaar hebben ze de boel wat verluchtigd door nieuwe nummers toe te voegen (‘Bubblegum’) en bestaande nummers op te kalefateren (‘Blood Red Balloon’ is opgebouwd uit de resten van vier eerder geschreven nummers). Nu pas is het album pas klaar. Zoals gezegd: het zal even wennen zijn voor wie het eerder werk van The Mystery Jets kent, maar het resultaat mag er zijn: negen indringende songs die je weken achter elkaar kunt draaien zonder dat ze ook maar een moment vervelen.

Of The Mystery Jets zelf tevreden zijn over ‘Curve of the Earth’? Harrison: “Het is in elk geval een erg eerlijke plaat geworden, die een goede indruk geeft van wat ons nu bezighoudt en precies uitbeeldt wat wij voelen. ‘Curve of the Earth’ is een deel van ons, zoals een familielid dat ook is. Of een lichaamsdeel. Of, nog beter, een tattoo. Vanaf de dag dat je die tattoo hebt laten zetten, draag je ‘m met je mee, en op een gegeven moment vraag je je niet meer af of je er wel tevreden over bent. We moesten dit album maken.”

‘Curve of the Earth’ verschijnt op 15 januari 2016