The Crown in Middle Earth (Over House of the Dragon)

Veel mensen houden niet van science fiction en al evenmin van fantasy. Twee genres die weinig met elkaar gemeen hebben, waarbinnen allerlei subgenres bestaan en waarbinnen de kwaliteit enorm varieert – maar die volgens veel mensen één pot onaantrekkelijk nat vormen. Hun bezwaren? Volgens de virtuele vraagbaak Quora vinden ze vooral dat het realiteitsgehalte van sci fi en fantasy zo beperkt is. Daarnaast zou het te weinig over mensen gaan – hun gevoelens, hun relaties en hun noem maar op. Kinderachtig, escapistisch gedoe. Ik vat het hopelijk goed samen, zie anders hier en hier.

Onzin natuurlijk. Je hoeft maar naar een film als Soylent Green te kijken – onlangs weer eens op televisie, maar gemaakt aan het begin van de jaren zeventig – waarin oudere mensen tot tweederangsburgers zijn veroordeeld in een wereld die door de opwarming van de aarde steeds onherbergzamer wordt. Veel realistischer dan in deze film wordt het niet. Veel beter zijn de schrijnende gevolgen van de klimaatcrisis voor menselijke relaties zelden geschetst.

Maar maak dat iemand die niet van sci fi/fantasy houdt maar eens wijs. Als hij de moeite zou nemen die film te bekijken, ja dan – dan zou hij misschien overstag gaan. Maar hoe vaak komt dat werkelijk voor? Hoe vaak weigert zo iemand niet stelselmatig zo’n film te bekijken – a priori, louter en alleen omdat het genre hem tegenstaat. Wat zeg ik?! Hoe vaak houden mensen hun eigen vooroordelen niet in stand? Hoe vaak beroven ze zichzelf niet van veel schoonheid en wijsheid?

Daarom is het ook zo verheugend dat er van tijd tot tijd toch een boek, film of serie verschijnt die zelfs de meest fervente sci fi/fantasy-haters over de streep trekken. Zoals Game of Thrones, nog altijd de best bekeken serie aller tijden. Dat de makers zo’n breed publiek wisten aan te trekken, kwam mede doordat de fantasy-elementen in de eerste afleveringen tot een minimum werden beperkt. De fantasy-haters werden eerst het uiterst realistische en ‘menselijke’ verhaal binnengetrokken, en pas met draken en zombies geconfronteerd toen ze al verslaafd waren aan serie. Zo verslaafd dat ze de serie wel uit moesten kijken, tot en met de laatste, teleurstellende afleveringen toe. (En voor lief nemen dat Jamies karakter de nek om werd gedraaid, Tyrion tot figurant werd gedegradeerd, Jon Snow en Daenerys achteloos het verhaal werden uitgeschreven en dat ze met allerlei losse en slecht afgehechte eindjes bleven zitten.).

House of the Dragon pakt dat anders aan. In de eerste aflevering zien we al een draak door de lucht vliegen. Ik vermoed dat de vele van de miljoenen kijkers die vroeger door Game of Thrones verleid waren toen zijn afgehaakt – want fantasy, want onrealistisch, want te weinig ‘menselijk’. Erg meeslepend wil het de eerste drie afleveringen van House of the Dragon ook al niet worden. Game of Thrones was bovenal een spannend verhaal over macht – waarom macht mensen zo aantrekt, wie geschikt is om macht uit te oefenen en wie zich er verre van zou moeten houden.

Misschien verandert dat nog, maar tot dusver is House of the Dragon een slap aftreksel van House of Thrones. Het gaat in House of the Dragon niet om macht (gesymboliseerd door ‘de troon’), maar om ‘de troon’ (die verder nergens voor staat). Allerlei mensen verlangen ernaar op die troon te zitten, maar wat ze drijft is onduidelijk. De koning is slapjanus, die het niet veel lijkt te schelen of hij aan de macht is of niet. Je benijdt hem niet; het is kennelijk geen pretje om de machtigste man van het land te zijn. Zijn dochter wil koningin worden, maar om volstrekt duistere redenen. Misschien omdat ze een vrouw is? Omdat vrouwen in het algemeen weinig macht hebben, dus wordt het niet eens tijd? En dan is er nog een hele reeks anonieme troonpretendenten – wie weet krijgen zij in seizoen twee nog wat te doen.

Game of Thrones wordt wel eens aangeduid als ‘The Sopranos in Middle Earth’, waarin de auteur George R.R. Martin de bloederige koningsdrama’s van Shakespeare heeft verrijkt om werk van Tolkien te ontdoen van z’n naïviteit. The House of het Dragon is eerder ‘The Crown in Middle Earth’: een veredelde soap waarin sprookjesfiguren de hoofdrol spelen. Voorlopig oordeel: de fantasy-haters hebben dit keer gelijk.

Beeld: Pixabay

Revisies 

14-9: Te vroeg getreurd. Aflevering 4 is de beste tot dusver. Goed genoeg om te blijven kijken in elk geval.

26-9: En 5 en 6 zijn nog beter! Nog niet zo goed als Game of Thrones, maar veel beter dan het concurrerende Rings of Power.

12-10: En in aflevering 8 benadert de serie eindelijk het niveau van de beste afleveringen van GOT.

6-11: 9 en 10 vond ik wat minder – het seizoen werkte duidelijk naar een einde toe, de verhaallijnen moesten worden afgerond – maar nog altijd boeiend.

Al met al: best OK. Eerder voor liefhebbers van GOT dan voor het algemene publiek. Wie GOT nog niet kent, zou ik aanraden eerst daar eens naar te kijken. Klinkt raar – tenslotte is HOTD een prequel en geen vervolgserie, maar ik denk dat dat de beste introductie is tot de wereld van George R.R. Martin. En wie daar eenmaal in geïnteresseerd is, wil wellicht meer weten – en wordt op z’n wenken bediend door HOTD.

Verder:

1. Zei ik dat Vasarys een slapjanus was? Ik was te hard. Hij was een zachtmoedig mens. Iemand die ‘de boel bij elkaar’ hield. Zo iemand kan ook best een goed bestuurder zijn, zie ik, nu seizoen 1 afgelopen is. Alleen: zo iemand geeft ook ruimte aan krachten die zijn regime dreigen te ondermijnen. Iemand die iedereen maar te vriend probeert houden, zaait daarmee de zaden van zijn eigen ondergang. Zo iemand heeft de beste bedoelingen, maar de resultaten zijn rampzalig – voor hemzelf, voor zijn naasten, voor zijn land. In het geval van Vasarys blijkt dan wel pas na zijn dood hoe labiel het evenwicht in Westeros was, dat neemt niet weg dat hij met zijn wankelmoedige optreden het zijn opvolger onmogelijk maakte om de vrede in het land te bewaren. Zachte heelmeesters zorgen ervoor dat de hoge bomen te veel wind opvangen!
2. En dan nog even over die opvolger, Rhaenyra. Zoals veel commentatoren hebben geschreven, was het een gelukkige keuze om haar verhaal centraal te stellen. In theorie zeker. Want: het geeft een goed inzicht in hoe oneerlijk het leven is voor vrouwen. En dat is typisch iets wat past bij de verhalen over Westeros. Martin laat keer op keer zien dat het leven bepaald niet eerlijk is, en wie goed doet lang niet altijd goed ontmoet (exhibit A: de onthoofding van Ned Stark). Dat je dus als je aan de macht wilt komen of blijven ook listig moet zijn. Dat leert ook Rhaenyra gaandeweg. So far so good. Alleen zie ik nog steeds niet in waarom ze per se op de Iron Throne wil zetten. Omdat ze er recht op heeft? Omdat ze vindt dat ze geschikt is om koningin te worden? Zeker. Maar dat zijn motieven die veel zwakker zijn dan die van de machtswellustelingen die we kennen uit GOTD. Rhaenyra is geen Circei, zal ik maar zeggen.