Van would be komiek tot celebrity (Over Baby Reindeer)
Ik dacht altijd dat alleen beroemdheden worden gestalkt, maar dat schijnt niet zo te zijn. Ik hoorde gisteren tijdens Op1, dat het weer van het CBS heeft, dat alleen al in Nederland naar schatting jaarlijks tussen de 100.000 tot 200.000 mensen last hebben van een stalker, van wie 40.000 aangifte bij de politie doen.
Zo’n (tot voor kort) onbekend slachtoffer is ook de hoofdrolspeler van de fascinerende Netflix-serie Baby Reindeer, Richard Gadd. Enkele jaren geleden was hij nog een sukkelige, weinig bekende would be komiek. Althans dat speelt hij; in werkelijkheid had hij zo te zien al enkele succesjes op zijn naam staan. Wel is Gadd pas door deze serie over zijn ervaringen met een stalker echt uitgegroeid tot een beroemdheid. Dankzij zijn stalker, zou je kunnen zeggen, of in elk geval grotendeels dankzij haar. Inmiddels dreigt deze ‘Martha’ zoals ze in de show wordt genoemd zelf te worden lastiggevallen door allerlei mensen die op zoek zijn gegaan haar ware identiteit. Gadd heeft mensen opgeroepen haar met rust te laten.
De gestalkte die het opneemt voor zijn stalker: het klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar als je de serie Baby Reindeer hebt gezien, kun je je er wel wat bij voorstellen. Want Gadd – of in elk geval zijn personage karakter Donny Dunn – hunkert naar erkenning. En Martha biedt hem die. Hij voelt zich gevleid, totdat het hem te veel wordt (uiteindelijk zal Martha hem in vier jaar 41.071 e-mails sturen en 350 uur aan berichten op z’n voicemail inspreken). Martha roept bovendien een soort mededogen in hem op: ze is zelf in haar leven overduidelijk aandacht tekort gekomen, spoort niet helemaal (alleen al die hysterische lach) maar lijkt eerder breekbaar dan dat ze zelf iemand zou kwetsen. Twee mensen die op elkaar lijken: ze komen allebei aandacht en liefde tekort, willen allebei aardig gevonden worden en willen allebei aardig zijn. Het verbaast je niet dat er een soort symbiotische relatie tussen stalker en gestalkte opbloeit.
Veel mensen (lees ‘Lead character is an idiot’ en andere negatieve reacties op IMDB) vinden het onbegrijpelijk dat Gadd/Dunn een half jaar lang geen aangifte deed tegen Martha, zelfs niet nadat hij erachter was gekomen dat ze al eens eerder was veroordeeld wegens stalken. Maar daarvoor was Gadd daarvoor misschien te geïntrigeerd door Martha, dacht er zelfs over na om zijn ervaringen met haar in een show te verwerken (“If I’m honest, I did think, “Hm, this does have sort of television properties”, zegt hij in een interview met Variety). Nog belangrijker: zijn zelfhaat. Die was er volgens hem de oorzaak van dat hij vond dat hij geen recht had op liefde, niet de moeite nam om een echte relatie aan te gaan met alle ingewikkeldheden van dien en de band met een stalker – vervelend, maar je weet wat je aan zo iemand hebt – niet doorbrak. Kortom: zijn passiviteit en zijn mildheid jegens zijn stalker hingen nauw samen met zijn negatieve zelfbeeld.
Inmiddels is Gadd enkele jaren en vele therapiesessies verder. Ook het maken van deze serie schijnt een therapeutische werking te hebben gehad, en voorlopig is hij in de wolken met zijn succes (‘windswept and overjoyed and overwhelmed with the response’, zoals hij het zelf zegt).
Alleen: hoe moet het nu verder? Moet er een tweede seizoen komen? Waar moet dat dan over gaan? Over zijn nieuw verworven roem? Misschien over alle (ongevraagde) aandacht die het bestaan als nieuwbakken celebrity met zich meebrengt? Of moet Gadd dat niet willen, en is één stalker en één seizoen wel genoeg?
Beeld: Zelf gebakken met ideogram.ai