De smoesjes van een collaborateur
De wereld, hoewel voor 98% uit collaborateurs bestaand, heeft geen waardering voor de collaborateur van een totalitair regime, als dat verdwijnt, of begint af te takelen.
Daarom stelt menige collaborateur het achteraf zo voor dat hij a. eigenlijk een verzetsman is geweest b. de plaats die hij bekleedde is blijven bekleden omdat er anders een echte partijman, een landverrader en een boef op die plaats zou komen te zitten die veel kwaad had kunnen doen, c. die verzetsjongens de zaak eigenlijk alleen maar erger maakten, terwijl d. de eigenlijke helden van het verzet juist die goed-vaderlandse collaborateurs waren.
Karel van het Reve in Freud, Dostojevski en Stalin, p. 134