Links, rechts, rechts, links

Bij opiniepeilingen vinden mensen het moeilijk om precies te zeggen wat links en rechts is. “Maar ze vinden het helemaal niet moeilijk om zichzelf links of rechts te noemen”, zegt bioloog Frits Bienfait.

Mensen denken graag in tegenstellingen. Ze hebben links en rechts nodig om orde te scheppen, om greep op de wereld te krijgen, gelooft hij. Bovendien ziet hij ook een onveranderlijke tegenstelling tussen links en rechts. “Links en rechts zijn in de eerste plaats emotionele reacties op de wereld. Rechts aanvaardt de wereld zoals zij is, links zegt: het deugt niet, het moet beter.” In die betere wereld van links zijn de mensen gelijk. De zwakke moet een handje worden geholpen, door een royale sociale zekerheid. Dat geldt ook voor allochtonen, die extra op achterstand worden gezet door discriminatie.

De reactie van rechts is ooit verwoord door VVD-leider Frits Bolkestein: “We zijn malle Henkie niet.” Mooi idee, die uitkeringen, maar mensen worden er lui van. De vrije markt met zijn prikkels werkt veel beter. Prachtig ideaal, die broederschap tussen de volken, maar wat doe je met allochtonen die crimineel of terroristisch zijn? Bovendien: wie was hier nou eerst? Vreemdelingen moeten zich aan ons aanpassen, niet omgekeerd. Wat rechts vooral boos maakt, is het morele superioriteitsgevoel van links. De samenleving opzadelen met luchtfietserij, en daar nog op trots op zijn ook. Bienfait: “Dat is een zwak punt van links. Linkse mensen geloven al snel dat goed willen hetzelfde is als goed doen. Omdat ze het beste met de mensheid voor hebben, voelen ze zich al snel beter dan anderen.”

Interessant artikel van Peter Giesen en Wilma de Rek in De Volkskrant van 28-8. Wel raar dat ze een bioloog hebben gevraagd enkele politieke en sociale begrippen toe te lichten.