Nathaniel Rateliff & The Night Sweats: succesvol én betrokken

Nathaniel Rateliff & The Night Sweats: succesvol én betrokken

Een kleine drie jaar na het overdonderend succesvolle debuutalbum van Nathaniel Rateliff & The Night Sweats komt binnenkort de opvolger uit. ‘Tearing at the Seams’, heet het nieuwe album en wie in die titel een verwijzing wil zien naar de ‘scheuren aan bij de naden’ in het huidige Amerika, heeft niet helemaal ongelijk, zeggen Rateliff en boezemvriend en groepslid Josef Pope. “Het politieke landschap is veranderd sinds ons eerste album, en onze muziek ook. Al waken wij voor al te duidelijke politieke uitspraken.”

“Son of a bitch!” schreeuwde Nathaniel Rateliff op 5 augustus 2015 toen hij met The Night Sweats in de Jimmy Fallon Show met het gelijknamige nummer optrad. Zijn leven zou nooit meer hetzelfde zijn. Stephen King twitterde dat hij ‘S.O.B.’ (zoals het nummer in de kuise Verenigde Staten heet) geweldig vond, drummer Questlove was lyrisch, Sir Paul McCartney was laaiend enthousiast en binnen de kortste keren ging het nummer ‘viraal’ – inmiddels staat de teller bij YouTube op bijna 39 miljoen views).

Nathaniel Rateliff & The Night Sweats kregen de ene aanbieding na de andere om op te treden. Hun eerste album verkocht binnen een week na verschijning 20.000 exemplaren, een zeldzaamheid in deze digitale tijd. En sindsdien is het alleen maar crescendo gegaan met de groep, die inmiddels vaste gast is op populaire festivals zoals Farm Aid en met gemak zalen als Paradiso uitverkoopt. De bandleden zijn bevriend met bekende en minder bekende grootheden als Willie Nelson, Neil Young, Laura Marling, Margo Price en C.W. Stoneking en jetsetters zoals Nathaniels bijna-naamgenoot Daniel Radcliffe.




Nee/Nee sticker

Het succes is Rateliff bepaald niet komen aanwaaien. Jarenlang leefde hij als muzikant in de marge, als lid van anoniem gebleven groepen als de bluesformatie Born in Flood en de folkgroep Nathaniel Rateliff and the Wheel (steeds met compagnon Joseph Pope) en als solomuzikant. Het meeste succes had hij nog als folkmuzikant met het album ‘In Memory of Loss’ 2010. Dat wil zeggen: de critici waren enthousiast, het grote publiek meed zijn muziek, en het leek er op alsof veel mensen een Nee/Nee sticker in gedachten op de muziek van Rateliff hadden geplakt. Rateliff moest de kost verdienen als (onder andere) vrachtwagenchauffeur, conciërge en tuinman.

Pas toen hij het op 36-jarige leeftijd over een heel andere boeg gooide – en koos voor exuberante muziek met sterke soul- en gospelinvloeden in plaats van de introverte folk – keerden zijn kansen. Niet dat hij bewust voor een commerciële koers koos, hij had gewoon zin om weer eens wat nummers voor een groep te schrijven. Soul dit keer in plaats van folk, een genre waarmee hij van kinds af aan affiniteit heeft. Niet dat het onderscheid tussen folk en soul in zijn ogen zo groot is. Zoals hij ooit in een interview zei: voor hem is folk in veel simpelweg een andere versie van soul is, alleen wat deprimerender. Voor de buitenwacht lijkt het misschien alsof Rateliff in 2015 zichzelf opeens opnieuw heeft uitgevonden, zelf heeft hij het gevoel dat hij is toegegroeid naar de muziek die hij met The Night Sweats maakt. Eerder een evolutie dan een revolutie, met andere woorden.

Minder uitbundig

Dat geldt ook voor het nieuwe album ‘Tearing at the seams’, benadrukken Rateliff en Pope tijdens een interview anderhalve maand voorafgaand aan hun optreden in Paradiso in Amsterdam. (Om een of andere reden geldt: hoe succesvoller een artiest, hoe meer tijd er tussen een interview en het optreden zit. De meeste artiesten krijg je een paar uur van te voren te spreken, Rateliff behoort inmiddels tot de buitencategorie). ‘Hey Mama’ en ‘You Worry Me, de eerste twee singles van het nieuwe album (zeker ‘Hey Mama’) wekken misschien de indruk dat Nathaniel Rateliff & The Night Sweats de soul hebben afgezworen en meer de countrykant zijn opgegaan: de blazers zijn minder prominent dan op S.O.B., de hoofdrol is nu weggelegd voor de gitaar en de zang is veel minder uitbundig. “Maar de eerste twee singles zijn niet representatief voor de rest van de plaat”, zegt Pope. “De platenmaatschappij heeft ervoor gekozen deze twee nummers als single uit te brengen – wij weten ook niet precies waarom.”







Voorzover Nathaniel Rateliff & The Night Sweats op ‘Tearing at the Seams’ een koersverandering hebben doorgevoerd, dan tekstueel.

Rateliff en zijn bandleden zijn enorm maatschappelijk betrokken. Ze geven geld aan diverse goede doelen, van het Homeless Work Program in hun thuisstad Denver (bedoeld om daklozen aan het werk te helpen) tot het Take Note Colorado fonds (om kinderen van instrumenten te voorzien). “We maken deel uit van een gemeenschap, en doen graag wat om die band te onderhouden”, zegt Rateliff. “De armoede in de Verenigde Staten is zorgelijk, en met het presidentschap van Trump is er minder uitzicht op verbeteringen dan er al was. Wat niet wil zeggen dat wij de hoop helemaal hebben opgegeven.” Bij de afgelopen verkiezingen betuigden The Night Sweats hun steun aan Bernie Sanders. Dat Sanders geen president is geworden is een tegenslag, maar: “Mensen die het goed hebben kunnen hun medemenselijkheid tonen. Dat is wat wij beogen met onze steun aan goede doelen in Denver en omstreken. Je kunt wat doen voor anderen, ongeacht wie er president is.”

Verdeelde wereld

Op ‘Tearing at the Seams’ klinkt ook wat van die maatschappelijke betrokkenheid door, meer in elk geval dan op het titelloze debuutalbum. Alleen de titel al. Wie daarin een verwijzing wil zien naar de ‘scheuren aan bij de naden’ in het huidige Amerika, heeft niet helemaal ongelijk, zeggen Rateliff en Pope. “Het politieke landschap is veranderd sinds ons eerste album, en natuurlijk reageren wij daarop. Wij maken ons zorgen over de toestand waarin de Verenigde Staten verkeren en zijn bepaald geen vrienden van Donald Trump. Dat vind je ook allemaal terug in de nummers van het nieuwe album.”

Alleen waken Nathaniel Rateliff & The Night Sweats voor al te duidelijke politieke uitspraken. Misschien dat dat in de jaren zestig nog zin had, toen artiesten zich als stem van de jonge generatie konden opwerpen. Maar nu? “We leven in een sterk verdeelde wereld. Als je nu een duidelijke politieke stelling inneemt, schrik je allerlei mensen af en draag je alleen maar bij tot verdere versplintering. Dat is wat iemand als Donald Trump doet: mensen tegen elkaar opzetten. Wij willen dat juist niet. Daarom waken wij er voor om onze teksten al te prekerig over te komen. Wij willen mensen verbinden. Met muziek die mensen blij maakt en teksten waar ondanks alles hoop uit spreekt. Daarmee bereik je volgens ons meer dan met betweterige agitprop.”

‘Tearing at the Seams’ verschijnt op 18 maart.

Nathaniel Rateliff & The Night Sweat treden op 4 en 5 april op in Paradiso.

Foto: Bruce Baker, Flickr.com

Deel:

Geef een reactie