Stem ohne Eigenschaften (Over de finale van The Voice of Holland)

Is het een kwestie van smaak wie vanavond The Voice of Holland wint? Toch niet helemaal: degene die het zuiverst zingt, de langste uithaal heeft en anderszins vocaalobjectief gezien de beste is, maakt de meeste kans om te winnen. Voor het overige is het inderdaad een kwestie van smaak, maar daarom kan de winnaar nog wel worden voorspeld.

Smaak wordt nogal eens gezien waarover je niet kunt twisten (Vreemd overigens, want als er ergens over wordt getwist is het wel smaak. Misschien juist omdat een twist over smaak geen onomstotelijke winnaar zal opleveren, en je dus de strijd aan kunt gaan met iemand zonder bang te hoeven zijn dat je hem zult verslaan en vernederen – twisten over smaak heeft iets vrijblijvends). Maar het is ook mogelijk om smaak anders benaderen. Een functionele benadering, waarbij smaak wordt gezien als een soort behendigheid. Smaak als iets dat je kunt aanleren, vergelijkbaar met een vreemde taal.

De ene taal is niet noodzakelijkerwijs mooier dan de ander, maar wel praktischer. Het is bijvoorbeeld zeer praktisch om Engels te kunnen omdat het een wereldtaal is, aan Nederlands heb je een stuk minder. Het handigste is het om verschillende talen te beheersen, in elk geval de talen die in grote taalgebieden domineren: meertaligheid is het beste paspoort dat er is. Met smaak is het ook zo. Je kunt erover discussiëren of spruitjes lekker zijn of niet en of jonge kaas smaakvoller is dan jong belegen. Je kunt ook proberen een brede smaak te ontwikkelen. Eenkennigheid heeft wel wat, maar erg handig is het niet. Zoals de polyglot overal ter wereld zijn zegje kan doen, zo kan de omnivoor overal aan tafel schuiven.

De vergelijking tussen genieten van eten en genieten van muziek gaat in zoverre op dat je ook je muzikale smaak kunt ontwikkelen. Een verschil is alleen wel dat de noodzaak ertoe veel geringer is. Een eenzijdig dieet is slecht voor je, en in de huidige multiculturele samenleving zul je je culinaire smaak vroeg of laat wel moeten ontwikkelen. Maar waarom zou je je muzikale smaak willen verbreden? Waartoe dient een ‘acquired taste’ hier? Misschien haal je meer uit het leven als muzikale omnivoor, maar dat is het wel. Je kunt ook oud worden als verstokte liefhebber van carnavalsschlagers.

Wie wint er vanavond dus The Voice of Holland? Als het inderdaad om ’the voice’ gaat, valt Paul Turner af, om vocaalobjectieve redenen – hij zingt maar zelden zuiver (en is bovendien niet ‘of Holland’ dubbelongeschikt dus) en als hij wel zuiver zingt, lijkt dat vooral toeval. De stem van Erwin moet je leren waarderen, en aangezien maar weinig mensen dat zullen hebben gedaan (zie boven), maakt hij nauwelijks kans. Resteren Iris en Chris. Ook de stem van Iris is net iets te veel een ‘acquired taste’ om een werkelijk groot publiek te bekoren. Nee, dan Chris. Kan alles zingen, beheerste elk genre en je herkent hem nooit. Een vocale Elckerlijc met een stem ohne Eigenschaften, zo onopvallend dat het bijzonder mag is. Een stem als duizenden: daar smullen miljoenen van.