Hoe erg is plagiaat?
Uit statistieken blijkt dat plagiaat de meest voorkomende vorm van wetenschappelijk wangedrag is. Tegelijkertijd is het de minst ernstige vorm. Immers de integriteit van het onderzoek en de rapportage zelf lijkt niet te worden aangetast, en het hoeft dus het vertrouwen in de wetenschap niet te schaden.
Toch is plagiëren wel degelijk een schending van de wetenschappelijke ethos, schadelijk voor de wetenschap.
Ten eerste betreft dat individuele onderzoekers. Zij willen, naast de intrinsieke bevrediging van het onderzoek, toch ook erkenning door vakgenoten. Als die uitblijft of ten onrechte naar een ander gaat, is dat demotiverend.
Ten tweede is het slecht voor het academische systeem, dat inmiddels zo complex en onoverzichtelijk is geworden dat er geen goede beslissingen (aanstelling, promotie, prijzen, subsidietoekenning) meer genomen kunnen worden zonder objectieve en eerlijke prestatiematen. Als die maten (bv citatie-indices) niet langer vertrouwd kunnen worden, valt een belangrijke pijler onder het academische beoordelingssysteem weg.
Ten derde is het schadelijk voor het wetenschappelijk onderzoek zelf. Openheid en discussie over opzet en interpretaties van onderzoek zijn essentieel voor de vooruitgang van de wetenschap. En als de onderzoekers terughoudend zijn of zelfs weigeren open te communiceren uit vrees dat hun ideeën door anderen worden gepikt, zal dat de kwaliteit van het onderzoek bepaald nadelig beïnvloeden.
P.J.D. Drenth, Voormalig President van de KNAW, en voorzitter ESF-werkgroep ‘A European Code of Conduct for Research Integrity’ in NRC Handelsblad van 11-2-2012