Invasie van de Marsmanagers (War of the worlds, Made in The Netherlands)
De invasie van de Marsmanagers vond slechts enkele jaren geleden plaats, maar nu hebben ze Nederland toch echt in hun macht. Ook wij roeiers hebben Marsmanagers aan het roer. Er komen bovendien steeds meer. Het schijnt dat één stuurman op twintig à dertig roeiers voldoet, maar tegenwoordig zijn boten met één Marsmanager op drie roeiers geen uitzondering. En verstand van roeien hebben de meeste Marsmanagers niet. Toch geven zij de richting aan, toch dicteren zij het tempo. We komen steeds moeilijker vooruit.
Zelf denk ik dat – om maar weer een nautische metafoor te gebruiken – de wal het schip wel zal keren. Ik bedoel maar: de Marsmanagers willen toch ‘winnen’, ze zien aan hun ‘performance indicators’ toch dat er wat moet gebeuren, ze zijn toch als de dood om te verliezen van de ‘concurrentie’? Er zullen minder Marsmanagers komen, dat kan niet anders, dat is de tucht van de markt.
Andere roeiers wijzen er echter op dat de Marsmanagers zichzelf niet zullen ontslaan: ze willen wel ‘winnen’, maar niet als die winst ten koste van hun eigen positie gaat. En er zullen echt niet meer roeiers komen zolang het roeien zo weinig status oplevert en minder betaalt dan marsmanagen. En mijn optimisme over de tucht van de markt is ook misplaatst: voor de roeiers in de onderwijsboot, de overheidsboot en de ziekenhuisboot gaan de wetten van vraag en aanbod niet op.
En zo blijft het aanmodderen. Er is al jaren veel kritiek op de Marsmanagers, en de laatste dagen laait die weer op. NRC Handelsblad staat er vol van. De Marsmanager berooft de wereld van zijn bezieling door zijn procesdenken (filosoof Ad Verbrugge), het zijn de economen met hun idiotie dat je de wereld met kengetallen (resultaatmeting) kunt besturen (filosoof René ten Bos), het is de schuld van de Haagse politici die met hun bureaucratie de managers dwingen tot dit gedrag (Jaap van den Heuvel, voorzitter RvB Canisius-Wilhelmina-ziekenhuis), er moet een einde komen aan de intensieve menshouderij waarin vakmensen worden onderworpen aan input-output modellen (Jaap Peters). Wij roeiers roeien ondertussen moeizaam verder.
Wij roeiers weten ook niet hoe we Nederland van de Marsmanagers moeten bevrijden. Maar in mijn schuitje prijzen we ons gelukkig dat we een boot hebben gekozen met weinig Marsmanagers, die nog enig respect hebben voor ons vakmanschap ook. En zo lang we nog kunnen kiezen welke heer wij dienen, hoor je ons zelden klagen.