Nostalgie versus vooruitgangsgeloof (Over de Amerikaanse presidentsverkiezingen)
Wie wordt er straks president van Amerika?
Straks, als bekend is wie de Republikeinen gaat vertegenwoordigen en wie de Democraten, zal de verkiezingsstrijd grotendeels gaan om inhoudelijke verschillen. De tegenstellingen tussen de twee partijen zijn aanzienlijk, zo meldt De Wereld in 2008, een uitgave van Het Financieele Dagblad en The Economist. Binnen de twee partijen daartegen zijn er op de belangrijkste beleidspunten alleen maar grote overeenkomsten.
De Democraten – ook de twee belangrijkste kandidaten, Barack Obama en Hillary Clinton – willen bijvoorbeeld dat Amerika zich terugtrekt uit Irak, ze zijn voor invoering van basisgezondheidszorg voor iedereen en willen de belastingverlagingen van Bush terugdraaien. De Republikeinen willen in Irak blijven, zijn tegen hervormingen van de gezondheidszorg en belastingverhoging.
Zo ver is het nog niet, we zitten nog midden in de strijd om de nominaties van de twee partijen. In de huidige voorverkiezingen gaat het vooral om personen en minder om ideeën en beleidsvoornemens. En die personen verschillen aanzienlijk. Simpel gesteld kun je zeggen dat Clinton het goudgerande verleden symboliseert (de ambtsperiode van Bill Clinton) en Obama de hoop op een glorieuze toekomst (hij is een nieuw soort mens: blank noch zwart, iemand die boven allerlei partijen uitstijgt, en geknipt is als verzoener, als bruggenbouwer, als iemand die Amerika een volgend tijdperk in kan leiden), terwijl de Republikeinse kandidaten staan voor het heden (hoe hard ze ook roepen dat ze veranderingen willen).
De uitkomst van de strijd tussen Obama en Clinton zal bepalen wie er volgend jaar president wordt. Want laten we wel wezen, de Republikeinse kandidaten maken weinig kans, gezien de ontevredenheid van de Amerikanen met ‘het heden’: 70 procent van de kiezers wil af van Bush, waarom zouden ze dan wel iemand in het Witte Huis willen hebben die het beleid van Bush voortzet? Nee, het gaat om de huidige strijd tussen de twee belangrijkste Democratische kandidaten, tussen de man van de ’toekomst’ en de vrouw van het ‘verleden’.
Wat is een belangrijker drijfveer, nostalgie of vooruitgangsgeloof? In Europa is het verlangend omkijken misschien een tweede natuur, maar in Amerika? Dat land is gebouwd op dromen, niet op herinneringen. De Amerikaan wil niet terug, hij wil vooruit. Liever stort hij zich in een ongewisse toekomst dan dat hij het verleden restaureert. Het wordt straks beter dan het is, zelfs nog beter dan het was (en zo geweldig was dat nu ook weer niet): zo redeneert de Amerikaan. Hij stemt dus op Obama.