Het voordeel van vooroordelen

‘Het vooroordeel is een voorwaarde voor begrip’, zegt de filosoof Hans Georg Gadamer.

Het idee dat we zonder enig vooroordeel de werkelijkheid moeten benaderen komt van de Verlichting. Sinds de Verlichting moet de mens geheel vanuit zijn eigen rationaliteit tot standpunten komen. Je moet niet je mening vormen door je te baseren op een ander, maar je moet het zelf hebben bedacht.

Volgens Gadamer is het praktisch onmogelijk zonder vooroordelen iets te begrijpen. Je begrijpt de werkelijkheid vanuit je traditie. Als je geen traditie zou hebben, als alles zomaar zonder dat je het in een bepaald kader kan plaatsen op je afkomt, zou je er niets van begrijpen. Dan zouden het alleen maar binnenkomende data zijn. Je hebt dus een vooroordeel nodig om überhaupt tot kennis te komen. Wanneer je een boek gaat lezen, weet je vaak al iets van het boek. Door de titel, of omdat iemand je er iets over verteld heeft. Je weet ook al wat je kunt verwachten: een verhaal of een wetenschappelijke uiteenzetting enz. Vanuit dat vooroordeel begin je het boek te lezen en te begrijpen.

Frank Meester over Wahrheit und Methode (1960) in de Filosofie Scheurkalender van 25-8-2002

Deel:

Geef een reactie