Verworpenen der aarde…

Het klinkt hard, maar laten we eerlijk zijn: het bevrijdingsfeest is vooral iets voor bejaarden. Voor mensen die de Tweede Wereldoorlog bewust hebben meegemaakt of toen verwanten hebben verloren. Voor oorlogsslachtoffers en andere direct betrokkenen.

Het klinkt hard, maar laten we eerlijk zijn: van die mensen zijn er steeds minder. Voor de rest van ons is de Tweede Wereldoorlog niet meer dan een herinnering aan een herinnering. Die houden sommigen van ons in stand door op 5 mei langs een braderie te slenteren en de vlag uit te hangen.

Maar – het klinkt hard – de braderieën op bevrijdingsdag lijden aan teruglopende bezoekersaantallen, en wie hangt er nu nog een vlag uit? Het bevrijdingsfeest is kortom aan vernieuwing toe. Maar hoe?

Het ligt voor de hand om een soortgelijke aanpak te volgen als de Anne Frank-stichting. Wijs het publiek erop dat ‘het fascisme’ nog welig tiert, dat anti-semitisme, vreemdelingenhaat en soortgelijke onsmakelijke denkbeelden nog altijd niet zijn uitgebannen. Wijs ze op Kosovo. Confronteer ze met de Hutu’s en de Tutsi’s. Laat ook een asielzoekerscentrum in Nederland zien.

Kan, maar ik geloof dat er een luchtiger element moet worden toegevoegd. Iets eigentijdser, iets dat dicht bij de mensen staat. Zodat zij als het ware ongemerkt overtuigd raken van het belang van ‘vrijheid’ en zich tegen ‘onderdrukking’ keren.

Ik dacht bijvoorbeeld aan een voorlichtingsstandje van de Kamer van Koophandel, onder het motto: zoek je vrijheid in het zelfstandig ondernemerschap. Want laten we eerlijk zijn: wie wordt er in Nederland nog onderdrukt?

Vooral de mensen met een vaste baan. De loonslaven. Die dag in, dag uit in de file staan. Die aardig doen tegen collega’s die zij eigenlijk niet kunnen uitstaan. Die initiatief moeten tonen, slijmen met de baas en grapjes maken in de personeelskantine. Die geld inzamelen als er weer eens iemand jarig is. Tracteren als ze zelf weer eens jarig zijn. Meedoen met de pingpong competitie van het bedrijf. En vooral koffieleuten, veel koffieleuten.

Dat zijn de verworpenen der aarde in het moderne Nederland. Als er iemand nog moet worden bevrijd, dan zij.

Column voor Freeler