Geld en geluk: hoe meer je hebt, hoe meer je te kort komt
“Denk je echt alleen maar aan geld?”, vraagt een lezer. “Zielig!” Sinds ik voor Freeler deze column verzorg, krijg ik dit soort verwijten vaker. Merkwaardig, want mijn standpunt inzake geld en geluk is helemaal niet zo yupperig.
Ja, ik vind dat bedrijven (in principe) zo veel mogelijk geld moeten proberen te maken. Maar moeten mensen ook persoonlijke winstmaximalisatie nastreven? Nee: laten ze vooral gelukkig zijn/worden. Geld speelt daarbij slechts een kleine rol.
“Het inkomen van de Nederlander in de jaren vijftig was voldoende om gelukkig te zijn”, zegt ook Lisette Thooft, hoofdredacteur van het blad Genoeg. “In Mexico verdienen ze tegenwoordig zo veel.” Je wordt niet gelukkiger als je meer gaat verdienen dan Pablo Modalo. Eerder het tegendeel, aldus Thooft tijdens een recent televisie-optreden: “Wij willen meestal het dubbele van wat we krijgen. Wie een jaarsalaris heeft van een ton, wil twee ton. Wie twee ton heeft wil vier. Kortom: hoe meer je verdient, hoe meer je tekort komt.”
Zo is het! Desondanks jaag ik net als zo vele anderen op de best betaalde baantjes en de vetste opdrachten. Wat is dat toch? De Engelse schrijver Alain de Botton gaat hierover te rade bij de filosoof Epicurus. Die schreef schrijft geldzucht toe aan “een zelfde soort dwaling als die van de migrainelijder die een gaatje in de zijkant van zijn schedel boort: omdat dure voorwerpen vaak een passende oplossing lijken voor behoeften die we niet begrijpen. We kopen een kasjmier vest als substituut voor de raad van vrienden, een jeep terwijl wij vrijheid zoeken.”
De schuld voor onze verwarring ligt niet uitsluitend bij onszelf, aldus Epicurus/De Botton. Het komt ook door mensen uit onze omgeving die een te grote nadruk leggen en rijkdom. En commerciële ondernemingen hebben er baat bij om met reclame ‘de hiërarchie van onze behoeften te verdraaien.’
Ik weet niet of ik het hier mee eens ben. Maar ik hoop dat het waar is. Want dan is mijn geldzucht tenminste niet alleen mijn eigen schuld. Het ligt ook aan mijn omgeving. Ook aan dat op winst beluste bedrijfsleven dat ik zo aanhang.
(Column voor Freeler)