Wat Cruijff niet kon (Over zwakke schakels)

Wat Cruijff niet kon (Over zwakke schakels)

Ja, na een avond aan de buis gekluisterd te hebben gezeten, weten we het zeker: Cruijff kon inderdaad geweldig voetballen. Boeiende man ook, wat je noemt ‘zichzelf gebleven’. Nee, niet ‘gewoon gebleven’, juist niet. Want ‘gewoon’ is hij nooit geweest, eerder ongewoon, een beetje wereldvreemd zelfs, alsof de drukte van alledag aan hem voorbij gaat. Wel ‘zichzelf gebleven’, dus: niet arrogant geworden of op een andere manier misvormd door alle aandacht en aanbidding. Wat overigens bevestigt hoe ongewoon hij is, want de normale Pavlov-reactie als je voortdurend wordt geprezen is dat je ontwikkelt tot arrogant en onaangenaam mens. Iemand die ‘gewoon zichzelf’ blijft onder ongewone omstandigheden is niet gewoon.

Hoe goed hij als voetballer ook was, Cruijff had wel een makke. We zagen dit in een mini-reportage over Cruijffs tijd als speler van de Spaanse Tweede Divisieclub Levante uit Valencia. Na zijn komst bleek het team (in de pers werd wel gesproken van ‘een zwaan en tien lelijke eenden’) het slechter te doen dan daarvoor. “Hij gaf passes waar wij niets van begrepen”, herinnerde een oud-speler zich. “Het team raakte uit balans door de komst van Cruijff”, wist een ander.

Cruijff hield kortom onvoldoende rekening met de zwakheden van anderen. Sympathiek geformuleerd: hij achtte zijn medespelers te hoog. Minder sympathiek gesteld: hij eiste te veel van hen. Met als gevolg dat zij ondermaats presteerden. Want wat gebeurt er als iemand het onmogelijke van je verlangt? Dan raak je gefrustreerd en gedemotiveerd. De geweldige voetballer die je eigenlijk bent, geeft er de brui aan, trapt de bal boos de tribune in en loopt woedend van het veld.

Een goede leider (verlosser, zo u wilt) laat mensen boven zichzelf uit stijgen. Maar hij moet niet proberen ze te laten vliegen als ze dat niet binnen hun mogelijkheden ligt.

Het is net als met schrijven. Je kunt de meest briljante ideeën op papier zetten in de meest elegante formuleringen, als je lezers het allemaal niet snappen, schiet al die brille zogezegd zijn doel voorbij. Een goede schrijver houdt rekening met de beperkingen van zijn publiek. Anders dringt zijn boodschap niet tot hen door, steken ze niets van hem op – en had hij zijn geschrijf net zo goed achterwege kunnen laten.

Ach, dit spreekt allemaal ook wel voor zich. En als ik gewild had dat u het niet begreep, had ik het minder duidelijk uitgelegd.

Deel:

3 reacties op “Wat Cruijff niet kon (Over zwakke schakels)

  1. De Spaanse tweede divisieclub waar Cruijff speelde heette Levante.

    En mogen we Cruijff gewoon een perfectionist noemen, die zoals alle perfectionisten te veel van anderen eisen?

Geef een reactie